Cháo nguyên cám giàu dinh dưỡng cho bé và phương pháp nấu tiết kiệm thời gian cho mẹ

Mình cho bé nhà mình ăn bột ngũ cốc (bột gạo/bắp/khoai mỳ/bột mỳ cho trẻ nhỏ có bán tại sieu 6 thị, loại chỉ cần nước ấm 50 độ C khuấy bột vào là ăn được ngay ko cần nấu). Mình chọn loại Bio (không hóa chất, hoặc phân bón nhiều) cho bé khi bé bất đầu ăn dặm ở tháng thứ 5 và thứ 6. 

Hiện tại bé đã bước qua tháng thứ 7, ăn uống rất ngoan, ngày 2 bữa bột (trưa và tối), 2 bữa sữa sáng và tối, tý trái cây (tầm 100gr). 

Mình quyết định sẽ nấu cháo hoặc bột từ gạo nguyên cám cho bé (whole grain). Gạo nguyên cám chính là gạo lứt. Tại sao mình chọn whole grain (và cả Bio) cho bé?? Vì các sản phẩm nguyên cám được sơ chế ít (refine), gạo vẫn còn rất nhiều chất xơ, vitamin, mineral cần thiết cho bé. ngoài ra chất cám còn có tác dụng giúp bé đi ngoài dễ dàng và không bị táo bón. Nếu dùng các loại gạo đã xử lý (gạo trắng thông thường tại siêu thị) thì vitamin hầu như đã rơi rớt đi trong quá trình xử lý, gạo thực chất chỉ còn chủ yếu chất đường cao (carbohydrate- nếu ăn nhiều ko tốt cho sức khỏe, vì làm cơ thể mập). Nên nói tóm lại thì ăn các sản phẩm "thô" là tốt nhất, cơ thể có đầy đủ các nguồn chất quan trọng. 

Tại Ý, mình có thể dễ dàng mua gạo nguyên cám, hoặc gạo đen/đỏ tại siêu thị, dù rằng nó đắt hơn 4, 5 lần so với gạo thường. Tại VN mình ko rõ, nhưng có 1 vài người bạn của mình cũng tìm được nguồn gạo này. 

Nếu ko tìm ra, thì dùng gạo thường cũng ko ảnh hưởng gì! Ai có chọn lựa thì dùng cái mình cho là tốt nhất thôi mà! Hôm nay mình nói đến gạo nguyên cám! :) 

Chế biến gạo nguyên cám đòi hỏi nhiều thời gian hơn, vì nấu rất lâu chín! Và cách mình làm như sau. ;) 

Cháo nguyên cám cho bé 

Nguyên liệu: 

• Gạo nguyên cám 200gr 
• Nước  700-800 gr 
•  

Cách làm: 

• Rửa gạo 1 lần duy nhất, rửa nhanh tay. 
• Cho  nước vào gạo, ngâm qua đêm. Ngâm gạo giúp nấu nhanh hơn. 
• Đến ngày hôm sau cho gạo vào xong, cho 800 gr nước vào, luộc gạo cho chín (chỉ cần thấy gạo chín cắn vào hạt mềm là Ok, chả cần phải nó tơi nát nhuyễn nhừ gì hết). bình luộc gạo trong 30 hay 40 phút gì đó là nó đã rất mềm. Đóng nắp, tắt bếp, để gạo tiếp tục được nấu thêm tý với nhiệt độ còn lại trong nồi. 

• Khi đã khá nguội, dùng cái máy xay tay (hand blender) xay cho nát nhuyễn như kem. Trông hình có vẻ lợn cợn, nhưng thật ra "cháo" đã rất nhuyễn, bé ăn ko bị lợn cợn hay hóc, sặc gì cả. 
• Cho vào hũ theo từng bữa/ngày, trữ tủ lạnh 48 tiếng, và cho đông đá được 1 tháng. Mình VD: nếu bé nhà mình 1 ngày ăn 2 bữa, mỗi bữa 150 gr cháo thì mình cho vào hũ là 300 gr, và đông đá. HÀng ngày mình rã đông 300 gr cho bé ăn 2 bữa. (vì sau khi rã đông, thực phẩm được dùng trong vòng 24 tiếng). 

*Tạo vị cho cháo: 

• Như công thức trên thì cháo hầu như ko có gì ngoài thành phần là tinh bột. 
• Giờ mình chia sẻ cách mình làm các "vị" cho bé

*Vị rau củ: 

Mình gọt vỏ, cắt mỏng/nhỏ để dễ hấp chín, rau củ nấu càng nhanh thì càng giữ được nhiều vitamin

*Mình còn dùng cả rau củ đông đá bán tại siêu thị

Mang đi hấp chín. Nếu dùng microwave thì hấp tùy loại mà tốn từ 12-15 phút. 

Sau khi chín thì mình dùng handblender xay nhuyễn, cho vào hũ sạch và cũng chia theo ngày/bữa cho bé. Như mình thường làm con gái ăn 150gr cháo bột + 50gr rau củ + 40gr thịt xay thế nên mình cho vào trữ tủ đá mỗi hộp là 100 gr, ăn được 1 ngày. 

*Thịt: mình cho bé ăn thịt đỏ (thịt bò nạc), mình cắt thịt thành miếng nhỏ, luộc nhanh cùng với tý tẹo nước (luộc có 2, 3 phút gì đó là thịt đã chín). Mình cho thịt và tý nước vào thố xay nhuyễn bằng hand blender. Chia theo bữa/ngày trữ tủ đá. 

Cách làm bữa cho bé: 

Mình cho cháo vào tô, cho thịt, rau vào, hâm cho nóng nóng (hâm cách thủy hoặc nếu bằng microwave thì chỉ mất 2-3 phút), khi bữa ăn đã nóng sốt, mình cho 1 muỗng cà phê dầu olive extra virgin, và 2 muỗng cà phê pho mai parmesan cheese nạo vào. 

*Món cháo từ củ dền+ đậu cô ve+thịt bò nhìn đâu tệ đúng hông?? hé hé!! ;p

***Lưu ý thêm: 

• Dụng cụ nấu ăn chủ đạo của mình ngoài nồi niêu ra mình dùng hand blender (hoặc máy xay sinh tố) rất nhiều, cùng với cả microwave và cái cân điện tử
• Mình cho bé ăn đủ các loại, sau khi hấp chín rau mình cho thêm vào tý tỏi tươi và xay nhuyễn lên, 1 phần là giới thiệu mùi vị mới, 1 phần giúp bé ko ghét mùi tỏi sau này, vì tỏi rất tốt cho sức khỏe và mình ko muốn bé từ chối nó trong tương lai. 
• Hấp là phương pháp nấu tốt cho sức khỏe nhất. 
• Cái cân điện tử là cách giúp mình sắp xếp các phần ăn và theo dõi lượng ăn của bé 1 cách đắc lực nhất. 

• Nếu các bà mẹ có tủ đá nhỏ, có thể nấu cháo thật đặc, khi rã đông cho thêm tý nước sôi vào để cháo có độ lỏng mong muốn và cho bé ăn như thường, ko nhất quyết phải nấu cháo lỏng và trữ quá nhiều chai lọ trong ngăn đá. 
• Nếu mẹ quyết định cho bé ngày nào cũng cháo+rau+thịt thì thay vì trữ rau , thịt, cháo riêng thì mẹ cứ chia phần chung hết cả với nhau, khi đến bữa mang ra hâm cho bé ăn. 

Mình thường nạo pho mai parmesan cho vào hộp nhỏ dùng được trong 2 ngày chứ ko nạo nhiều, vì muốn thức ăn của bé được tươi mới.

TUYỆT ĐỐI CÁC MÓN ĂN CỦA BÉ KO NÊM THÊM MUỐI HAY ĐƯỜNG

Nấu đồ ăn cho bé thật sự rất đơn giản, chỉ cần yêu cầu về mặt dinh dưỡng nên mẹ ko cần phải vắt chân lên trán tìm cách làm "đầu bếp 5 sao" cho con làm gì! há há!! (cái này tui trích nguyên xi từ cuốn sách "bimbo felice" của bác sỹ Ferrari-thần tượng và là vị cứu tinh của tui! ;)

Kinh nghiệm giặt quần áo cho bé

Giặt quần áo cho trẻ nhỏ khó không??? 

Dễ ẹt! hì hì!! :p 

Nguyên liệu: 

1. Xà bông giặt đồ (xà bông bình thường, chả cần bột giặt cho bé sơ sinh như các hãng quảng cáo) 
2. Giấm (giấm thường, rẻ tiền, ko cần giấm táo hay giấm balsamic của Ý các bạn nhé! ). Giấm có nhiệm vụ tẩy sạch các vết bột giặt còn sót lại trên quần áo và làm vải mềm. Vải vóc có thể vẫn còn lưu lại tý xà phòng, và nó cứ tích dần, nên việc dùng giấm giúp quần áo thật sự sạch hơn, không làm hại da bé.
3. Bột bicarbonat hay còn gọi là baking soda tại Châu Âu được bán đầy trong siêu thị, ở VN có thể tìm tại các hiệu thuốc tây. Baking soda có nhiệm vụ tẩy trùng, và tẩy trắng quần áo.

 Cách làm: 

*Máy giặt: 

Cho bột giặt vào máy, cho 3 thìa canh giấm vào ngăn dành cho nước xả vải. Cho máy giặt, thế là xong! 

 *Giặt tay: 

Hòa bột giặt và baking soda. Khi xả nước cuối thì pha nước với giấm. ;)

*Cách làm tẩy vết ố: cho trực tiếp bột baking soda lên chỗ ố, đổ giấm trực tiếp lên sau đó, hỗn hợp sẽ xủi bọt và tẩy mờ. Dùng bàn chảy, hoặc tay giặt kỹ phần bị ố. Đây là cách làm đơn giản, rẻ tiền và không hại vải hay hại da của bé. 

*Tất/vớ của bé thường bé li ti (dỹ nhiên! :p), hay bị lẫn lộn, khi mặc cho bé thì thỉnh thoảng phải tìm cho đủ "cặp". CÁch tốt nhất là khi thay xong, gấp lại thành đôi như hình, và sau khi phơi khô, cũng làm thành đôi để khi cần là có ngay đôi vớ, không phải tìm. 

*Nên giặt quần áo theo màu, màu sáng thì giặt với nhau, màu tối, màu linh tinh giặt chung với nhau tránh bị hoen ố. 

*Quần áo mới có màu sắc, tốt nhất thử bằng cách ngâm nó riêng với nước, nếu nó ra màu thì nghĩa là nó sẽ làm hoen ố, nên giặt riêng. Nếu nó ko bị ra màu thì có thể giặt chung với các đồ khác. 

*Chất liệu vải rất quan trọng, nếu là chất liệu cashmir, chất liệu len, thì nên giặt tay, giặt nhẹ nhàng, nước lạnh (không bao giờ dùng nước nóng cho các loại vải kiểu này). không nên vắt bằng máy sẽ là vải bị hỏng, quần áo sẽ trở thành bé xíu. Tại Châu Âu, len, cashmir rất mắc tiền, nên phải chăm chút cẩn thận các loại vải trên

*Áo nhồi lông ngỗng: ko nên giặt ở nàh mà nên ra tiệm cho họ giặt khô, tránh lông bị hư, bị dính bệt vào 1 nhúm, ko còn tác dụng chống lạnh. 

*Điều ko nên làm khi giặt quần áo cho bé: 

Không nên giặt quần áo bé riêng (nếu như quần áo bố mẹ không quá bẩn kiểu dính dầu nhớt, bùn đất, mồ hôi mồ kê quá nhiều). 

Không bao giờ dùng nước xả vải cho bé, vì nó chứa nhiều hóa chất, mùi quá nồng, làm hại da bé, làm khó chịu khứu giác của bé. Các bà mẹ thường nghĩ nước xả giúp mềm vải giúp bé thoải mái, nhưgn thật ra nước xả chỉ làm hại da bé mà thôi. Vải hơi thô 1 tý cũng chả sao, nếu thích, mẹ có thể ủi chăn lông, quần áo, vải sẽ mềm hơn là để thô. 

*Điều quan trọng hàng đầu khi giặt quần áo cho bé là: XẢ NƯỚC THẬT SẠCH, TRÁNH CÒN VỆT XÀ BÔNG LÀM HẠI DA BÉ. 

*Hình sưu tập gettyimages.com

3 món ăn dặm cơ bản tiết kiệm thời gian cho mẹ

*Bột cùng rau củ: 

Nguyên liệu: 

• 1 quả zucchini (hoặc quả mướp nhỏ) 
• 1 củ cà rốt
• 2 củ khoai tây
• bột cho bé ăn dặm (bột gạo/bột khoai mỳ/bột bắt, hoặc bột từ bột mỳ - dành cho bé trên 6.5 tháng vì chứa glutine) 
• dầu olive extra virgin và Parmesan cheese. 

Cách làm: 

• Rửa sạch, gọt vỏ (cà rốt và khoai tây, zucchini ko cần gọt vỏ). Cắt miếng nhỏ khoanh tầm 1.3cm dày. 
• Cho rau củ vào nồi cùng 1 lít nước. Luộc cho mọi thứ mềm. 
• Mang rau củ ra xay nhuyễn, cho vào 1 hộp riêng, đậy kín. Trữ trong tủ lạnh ngay khi vừa nguội
• Nước luộc cho vào thố riêng đậy kín, trữ tủ lạnh 

Chuẩn bị thức ăn cho bé: 

• Cân 50 gr rau củ vào tô bé
• Đổ tiếp 120-150 gr nước vào chung
• Hâm nóng bằng microwave trong 2-3 phút
• Cho 1 muỗng cà phê dầu olive, 2 muỗng cà phê parmesan cheese nạo và rây bột ngũ cốc vào cho đến khi có độ đặc mong muốn. 

*Chú ý: bột ngủ cốc cho bé và bột mỳ bình thường khác nhau ở chỗ bột cho bé đã được nấu sơ chế, nên ko cần nấu lại, chỉ cần nước ấm 50 độ C là có thể khuấy bột cho bé ăn bình thường .Trong khi nếu nấu cháo như người Việt, mẹ có thể dùng bột gạo, nhưng phải nấu chín, nước sôi trong 10 phút, ... 

Trữ thức ăn: 

• Nước dùng và rau củ nghiền có thể trữ trong tủ lạnh max 48 tiếng. 
• Hoặc mẹ cho liều lượng sẵn là 50gr rau củ+120gr nước dùng vào 1 hũ sạch có nắp, trữ tủ đá được 1 tháng. Khi cần chỉ lấy ra rã đông bằng microwave hoặc hấm cách thủy rồi ăn bình thường.

CÁch rã đông: 

Tốt nhất rã đông bằng microwave hoặc chuyển thức ăn từ tủ đá sang tủ lạnh qua đêm, điều cốt lõi là tránh để thức ăn ở nhiệt độ trên 5 độ C - môi trường vi khuẩn sinh sôi.

*Bí đỏ mặn ngọt: 

• Gọt vỏ bí đỏ, cắt lát mỏng, hấp chín. (nếu dùng microwave thì mất 12 phút). 
• Dùng muỗng tán nhuyễn, cho vào hộp sạch đậy kín, trữ tủ lạnh. 

• Mình dùng bí đỏ để trộn với bữa trưa cho bé thành món mặn. 
• HOặc trộn bí đỏ cùng tý sữa (sữa bột đã pha) hoặc sữa mẹ cho bé ăn như là 1 món snack , do bí đã ngọt sẵn, cộng với sữa thì là món "ngọt". Có thể lần đầu bé chưa quen, cho bé ăn vài lần, bé sẽ dần thích nghi. ;) 

 

*Khoai tây mặn ngọt (có thể dùng khoai lang đỏ / tím của VN ngọt hơn là khoai tây)

• Làm y chang bí đỏ hè hè 

CHÚ Ý: 

• Các món trên hoàn toàn ko cho thêm muối và đường, hoặc nước cốt chanh. 
• Trẻ ko nên ăn muối cho đến 3 tuổi, và ít nhất là ko ăn muối cho đến hết 1 tuổi.

Kinh nghiệm dùng tã vải

Mình dùng tã vải cho bé nhà mình khi bạn hơn 1 tháng; có 2 lý do chính để mình dùng tã vải (lúc mới đầu định xài):
1) đỡ tốn tiền mua tã thường, theo thống kê 1 em bé có thể tiết kiệm cả 1000 Euro (70%) tiền tã so với các em bé thường (tính luôn chi phí tiền nước, và điện để giặt).
2) giúp giảm thiểu rác thải (vì tã được xài lại, giúp môi trường sạch sẽ hơn.

Sau khi dùng, bản thân mình thấy: 

1. Đúng là rẻ hơn tã thường, nhưng tiền nước có tăng (tuy nhiên, so với tiền tã thì tiền nước tăng vẫn rẻ hơn), tiền điện tăng (nhưng ko nhiều, và tùy thuộc rất nhiều vào cách tiết kiệm, cách giặt của gia đình, mình sẽ chia sẻ các mình tiết kiệm để mọi người tham khảo. Tiền điện nước tại Ý rất rất mắc, và Ý ko dùng năng lượng hạt nhân như Pháp, hay các nước khác, nên mọi người có thể tưởng tượng là mình ko "lời" được bao nhiêu, nhưng so với VN, ai dùng tã vài thì  mình đảm bảo gia đình tiết kiệm được rất rất nhiều
2. Tã vải rất rất tốt cho da bé vì nó hoàn toàn tự nhiên (không như tã thường, nó có các hạt thấm, có hóa chất, dễ làm bé bị hăm. Ngoài ra tã vải ko hút thấm nhiều như tã thường, đòi hỏi mẹ thay tã cho bé thường xuyên, rửa đít thường xuyên hơn, nên tốt cho da bé hơn. 
3. Tã vải còn giúp mẹ "bỏ tã" nhanh hơn, vì bé dùng tã vải sẽ nhận biệt được khi mình bị "ướt" nghĩa là mình tè, chứ tã thường hút thấm ngay lập tức, bé ko phát hiện ra mình đang tè-điều này rất quan trọng, nói chính xác, mẹ bỏ tã cho bé khi bé bắt đầu nhận thức được là "mình đang tè". 

Điều bất lợi của tã vải là: 

1. Nhiều việc để làm hơn, tuy nhiên, chỉ cần mẹ tập thói quen 1 tý, lo liệu chuẩn bị chu đáo 1 tý, thì việc này trở nên nhỏ như con thỏ thôi! ;) 
2. Nếu ko biết cách tiết kiệm, dùng tã, giặt tã hợp lý thì tã vải cũng tốn kém ko thua gì tã thường. Do đó, 1 lần nữa, mình phải công nhận, tã vải đòi hỏi nhiều thứ hơn nhưng là lúc ban đầu, sau khi mẹ thành thạo rồi thì mọi thứ lại rất dễ dàng, bên mình còn có 1 câu lạc bộ các bà mẹ dùng tã vải nữa kìa hí hí!! ;D

Kinh nghiệm của mình: 

Trên thị trường có nhiều loại tã vải, có cái là nguyên kiện cả quần lẫn tã ko tách nhau được, có cái thì đơn giản hơn là 1 cái quần slip chống thấm và kèm  miếng thấm cấu trúc từa tựa băng vệ sinh của mẹ. Cái này gọi là prefold diaper. 

Mình dùng pre-fold diaper với các lý do: 

- Nó rẻ hơn và tiện hơn, nghĩa là mình chỉ cần mua thật nhiều miếng vải thấm, vài cái quần slip, khi thay thì chỉ thay vải thấm như băng vệ sinh thôi. 

- Khi giặt cũng dễ hơn, và nhất là mùa đông, phơi cũng tiện hơn, mau khô hơn. 

- Rẻ hơn (giá so với giá của tã vải loại khác). 

Tã prefold diaper: 

Bao gồm: 

• Quần lót (có cỡ S, M và L tùy cân nặng), mình mua mỗi size 2 cái, cái S mình dùng tới khi bé nhà mình 4-5 tháng. Theo mình thấy size S nên mua ít, vì bé lớn rất nhanh. Dành tiền khi bé đã phát triển kha khá thì mua cỡ lớn nhiều hơn. Hiện tại mình dùng 4 quần lót.
• Vải thấm (giặt và dùng lại): mình dùng 12 cái và dự định mua thêm tầm 6 cái tổng cộng 18 cái tã thấm, xài từ 2 ngày - 2 ngày rưỡi, do bé nhà mình tè nhiều, và ị cũng nhiều haha!!. 
• Miếng vải lót (là cuộn vải mỏng): mỗi lần mặc thì 1 kiện bao gồm vải lót trên vải thấm. Vải lót cực mỏng bằng 100% cotton, tác dụng là nếu bé ị thì cứ mang cái vải lót cùng phân vất đi. Khi bé 3 tháng đầu phân cực kỳ lỏng, và thật tình là nhoe nhoét hết cả ra! ặc ặc!!! Sau khi bé bắt đầu ăn dặm thì việc này hầu như ko xảy ra nữa, và việc giặt tã cũng dễ hơn rất nhiều. ;) 

*Cách gấp vải thấm: 

Có 2 cách: hoặc là gấp y chang như miếng băng vệ sinh, hoặc là gấp kiểu mở 2 đuôi phần lưng và bụng bé (như hình) để bé đỡ bị cấn khó chịu. 

*Cách giặt tã tiết kiệm: 

Theo kinh nghiệm của mình, nên tìm cách dùng tã sao cho nó vừa khít với thời khóa biểu giặt đồ của gia đình. Nếu nhà giặt cách 2 ngày 1 lần thì dùng số lượng vải thấm kéo dài trong 2 ngày. VD như nhà mình, mình dùng 18 cái tã, sau 48 tiếng, bé nhà mình xài 16 cái chẳng hạn, tối hôm ấy mình giặt, hong khô sáng sau bé có đủ lại 18 cái tã sạch. Tính toán sao cho bé lúc nào cũng có tã đủ cho lượng dùng. 

*Chu trình thay-giặt-phơi: 

• Mình mua 1 cái xô chứa nước có nắp đậy, lúc nào cũng chứa tầm 3 lít nước, 1 tablespoon (1 muỗng canh) bicarbonat và 2 muỗng canh giấm khuấy chung với nhau để ngâm tã. hỗn hợp này chống mốc, chống mùi hôi của nước tè và là thành phần diệt khuẩn tự nhiên, hoàn toàn ko hại cho da bé. Ai ko tìm được bicarbonat (có bán tại hiệu thuốc, châu âu thì bán khắp siêu thị), thì có thể chỉ dùng giấm thôi.  
• Khi bé thay tã, mình vặn vòi nước 2 giây trực tiếp lên tã, vắt nước, và cho vào sô nước+giấm+bicarbonat. Nếu tã dính phân, mình dùng cái bàn chải chả hết phân đi, vắt khô, và cho vào xô đựng tã. 
• Khi bé dùng gần hết tã/hoặc tới thời gian biểu giặt tã sau 2, 3, 5 ngày tùy gia đình, mình vắt tã từ xô giấm và giặt chung quần áo như bình thường, ko giặt riêng hay gì hết, giặt y chang như quần áo bình thường. 

*Bản thân mình giặt quần áo của bé, và tã cùng quần áo bố mẹ (nếu ko quá bẩn, kiểu nếu đồ bố mẹ có dính xăng, nhớt, bùn, cát thì dỹ nhiên giặt riêng, nếu đồ thông thường thì giặt chung bình thường). 

Khi giặt, mình dùng chế độ vắt cho máy là 800 vòng, phơi trong vòng 1 đêm gần lò sưởi là khô cong queo, nếu mùa hè thì chỉ cần 2 giờ dưới nắng là cong vọng vẹo luôn! ;) 

*Giặt tay: nhà mình ko có nhu cầu giặt máy cách 2 ngày, 1 tuần nhà mình giặt máy 1-2 lần, nếu dùng lượng tã cách 4, 5 ngày thì quá nhiều, nên mình giặt 2 ngày 1 lần bằng tay. Mình giặt tay cũng chả có gì đặc biệt. 

Vắt tã từ xô giấm. Sau đó mình giặt cùng nước và tý xà phòng (tuyệt đối ko bao giờ dùng nước xả cho bé, chỉ cần bột giặt bình thường, điều cốt lõi là phải xả nước sạch, nếu vải còn dính xà phòng thì hại da bé).Mình xả nước 2 lần. Sau đó cho vào máy giặt cho nó vắt khô 800 vòng (tốn có 10 phút dùng máy, máy giặt philips nhà mình có chế độ vắt ko cần giặt). Sau đó mang phơi như thường. 

+ chú ý: khi giặt tã tay thì chỉ tã và tã, nếu mẹ ham hố giặt thêm cái này, giặt thêm cái kia thì rất mệt. Bản thân mình khi giặt chỉ mỗi tã, tốn chừng 20 phút là maximum. 

*Gấp và chuẩn bị tã. 

Sau khi tã khô, mình gấp tã lại theo cách mình muốn (kiểu băng vệ sinh hoặc kiểu mở ở lưng - như hình phía trên), đặt miếng vài lót lên trên, sau đó gấp lại làm đôi cho gọn, chồng lên nhau như hình. Khi cần dùng cứ mở ngăn kéo ra là có ngay. Vài phút mỗi ngày như thế mà rất nhanh, và gọn, chả thấy mệt mỏi phiền phức gì hết. 

*** FACTS; chuyện vui: 

• Nhiều người cho rằng nên giặt tã bằng nước sôi (đặc biết các bà mẹ chồng Ý trong đó có mẹ chồng mình) thì mới là sạch, mới là diệt khuẩn. Thật ra trong bao bì ghi rõ tã chịu nhiệt được 60 độ là hết cỡ, nếu quá nóng, sẽ làm hư vải. Nước tè sau khi sả sơ và cho vào hỗn hợp giấm, bicarbonat là cũng đã 1 phần làm sạch, sau khi vắt nước, giặt giũ thì nó cũng chỉ là 1 miếng vải, cớ sao đối xứ với nó như nó mang nguồn bệnh ghê gớm lắm ý! 

(Bản thân nước tiểu rất "sạch" về mặt vi sinh vật. Nước tiểu chủ yếu là nước - khoảng 95% - và một số loại muối, hợp chất vô cơ và hữu cơ. Nước tiểu của người mang một số bệnh có thể chứa thêm 1 số thành phần khác, ví dụ như đường trong trường hợp bệnh tiểu đường. Khi nước tiểu có chứa vi khuẩn thì đó là dấu hiệu của viêm nhiễm, thường thấy nhất là viêm đường tiểu)

• Miếng vải thấm càng giặt nó càng hút nước tốt, vải mới mang về hút nước rất tệ. ;p nên mọi người không nên thật vọng vài lần đầu. ;) 
• Miếng vải lót, nếu bé nhà mìh ko ị, mình vẫn giặt, phơi, và mình dùng nó làm vải chùi đít khi bé đi ị hè hè, tiết kiệm được tý tiền giấy chùi đít cho bé mà lại mềm mượt và hoàn toàn tự nhiên. 
• Không nên dùng nước tẩy, thuốc tẩy để tẩy vết ố, vế ố đi rất nhanh nếu giặt tã nhiệt độ cao trên 70 độ C, (nhưng sẽ làm hại vải), cái tốt nhất là mang ra nắng gắt phơi vài lần, vết ố sẽ mờ đi nhanh. Nếu nó ko mờ ... chịu thôi! dù gì nó cũng là cái tã, chả nhẽ có người nhiều chuyện đến đỗ bảo "ở dơ vì tã bị ố" ?? ;p 
• Không nhất thiết phải mua vải thấm, nếu mẹ tìm được miếng vải nào bằng cotton mềm mịn và hút nước tốt, lâu, cứ việc gấp thành hình như cái vải thấm rồi dùng thôi, câu lạc bộ dùng tã vải bên mình họ tìm được 1 miếng vải to tầm 50x30cm của Ikea có 80 cent/ miếng, thấm hút tốt, và họ truyền nhau cái bí kíp này. :) Bản thân mình nhiều khi "bí" quá vì cuối ngày rồi, nếu dùng tã pamper thì 1.5 tiếng sau bé đi ngủ, mình lại phải thay 1 cái pamper khác mới tinh để đảm bảo nó sạch, khô ráo thấm tốt được 12 tiếng, và ko bị hăm đít bé, nên mình dùng đại 1 cái khăn chùi đít hút ẩm tốt của bé, nó "chịu" được tấm 1 tiếng như mình yêu cầu là cũng hoàn thành nhiệm vụ xuất sắc rồi! ;)
• Trên thị trường hiện nay có nhiều mẫu mã, kiểu tã vải rất gọn, có loại prefold nhưng miếng vải thấm có nút đính vào quần, dễ dàng hơn cho mẹ, nhưng dỹ nhiên loại này mắc hơn. Mình dùng loại cơ bản nhất, nên giá cũng dễ thở nhất. ;) Mới đầu mình cũng rất lọng cọng, nhưng giờ thì mình rất pro. 1 ngày bé nhà mình thay những 7 cái tã vải (vì nó ị lắt nhắt các bác ạ! hix, thế! may mà dùng tã vải, chứ dùng tã thường thì tiền nào chịu cho thấu đây giời!), ban đêm, mình buộc dùng tã thường, vì nó hút thấm nhiều hơn, bé nhà mình ngủ 11-12 tiếng nguyên đêm, mình hoàn toàn ko muốn phải thức bé dậy để thay tã. ;) Vị chi mỗi tháng mình dùng trung bình 30 cái tã thường thôi, cũng tiết kiệm kha khá các bạn nhỉ?? 

Mình hoàn toàn rất ủng hộ việc tiết kiệm tiền bạc cho bản thân và bảo vệ môi trường, giảm thiểu rác thải! Mong nhiều nhiều người sẽ dùng tã vải như bọn mình. ;)

Cho bé làm quen với thức ăn

Tôi cho con bú mẹ hoàn toàn 6 tháng đầu nên chỉ có kinh nghiệm cho con ăn thức ăn từ 6 tháng tuổi trở lên (dưới 6 tháng tuổi thì phải hỏi em cooking_practice :D). Ngoài ra, tôi chỉ mong con khỏe mạnh, vui vẻ, vận động tốt chứ không đặt mục tiêu cân nặng chiều cao (miễn đừng suy dinh dưỡng là được rồi). Thậm chí tôi không muốn con béo tí nào vì béo là vấn nạn lâu dài vì trẻ nặng cân khi lớn sẽ có nguy cơ bị béo phì cao hơn người khác rất nhiều. Mà béo phì thì

- Về hình thức: khó mặc đồ cho đẹp :D, nhất là con gái;

- Về sức khỏe thì khỏi nói, danh sách bệnh dài đọc mấy ngày không hết

Thế nên chế độ ăn cho con tôi nghiên cứu nhằm đáp ứng nguyện vọng nói trên, mẹ nào sợ con gầy thì không nên tham khảo :D. Ví dụ như khi NL gần 4 tuổi bạn cao 107cm (percentile 85 theo chuẩn của WHO-UNICEF) mà cân nặng chỉ có 16kg thôi (percentile 50), được cái leo trèo chạy nhảy suốt ngày, 3 tuổi đã đi xe đạp (không có bánh phụ) lượn vòng vèo mẹ chạy theo thở không ra hơi.

Khi lập chế độ ăn cho con, tôi chú ý các vấn đề sau:

- Ở độ tuổi của con, con cần những loại chất nào? (ví dụ như trẻ con dưới 1 tuổi nên ăn chất đạm có chừng mực - khi nào có thời gian tôi sẽ viết loạt bài về từng loại thành phần)

- Vai trò của những chất đó là gì? Có thể thay thế bằng những chất khác được không? (ví dụ vì sao nên bổ sung 1 ít chất béo - tôi luôn dùng dầu oliu - vào bữa ăn của bé? vì sao không nên cho muối vào thức ăn của bé?)

Khi cho con ăn:

- Ăn (cũng như ngủ và chơi) theo giờ vì sinh hoạt điều độ sẽ giúp cho đồng hồ sinh học của bé hoạt động tốt & tâm lý của bé ổn định → mọi chuyện sẽ đơn giản, dễ dàng hơn rất nhiều

- Thời gian ăn 1 bữa tối đa là 20 phút. Thường thì tôi cho con ăn mất khoảng 10 phút, nhất là khi cho AN ăn, NL ngồi bên cạnh chờ em chê 1 cái là "mẹ cho con ăn nha" nên em có muốn làm mình làm mẩy cũng không được. Không ăn thì phải đợi đến bữa sau mới được ăn tiếp

- Việc cho ăn theo bữa có ảnh hưởng không chỉ đến thái độ ăn & "chất lượng" bữa ăn của bé mà còn ảnh hưởng đến những vấn đề khác, ví dụ như sức khỏe răng miệng, tập cho bé ngủ đêm thẳng giấc, kiểm soát số lượng & chất lượng bé ăn.

- Ngồi ăn đàng hoàng, không bế, không mang đi lòng vòng.

- Không cầm đồ chơi khi đang ăn.

- Ăn uống là hưởng thụ, nên phải vui vẻ, thoải mái. Con không ăn nữa thì dừng một chút, sau đó thử lại. Nếu vài lần vẫn không ăn hay con phản ứng mạnh thì dừng hẳn.

(Đến thời điểm này tôi chưa từng phải "vật lộn" với NL hay AN bữa ăn nào. Đương nhiên là có những ngày con ăn kém vì đang bệnh hay trong giai đoạn "chuyển mua" hay đơn giản chỉ là khó ở trong người nhưng trẻ con có thể bỏ vài bữa ăn chẳng sao cả. Mẹ không nên vì thế mà căng thẳng hay cố ép vì sợ con đói. Trẻ con không thể chịu đói như người lớn nên nếu chúng không ăn tức là chúng không đói. Càng không nên cho trẻ ăn thêm bữa để "bù". Làm như vậy tức là

- làm đảo lộn chế độ sinh hoạt của trẻ

- khuyến khích trẻ ăn kém (vì cần gì phải ăn no, tí nữa lại được ăn) → tạo cho bé thói quen ăn uống xấu.)

- Học ăn: có nhiều thứ lần đầu thử bé sẽ không thích (ngay tôi già rồi vẫn phải tập ăn, còn nhớ lần đầu ăn oliu muối, tôi không thích tí nào, giờ thì mê tít thò lò), cứ kiên trì cho bé ăn đi ăn lại vài lần cho bé làm quen. Đừng nghĩ là con không thích thì lần sau không cho nữa.

Dụng cụ hữu ích:

- Máy xay, tôi dùng cái hand blender cũ rích, chỉ còn mỗi chức năng xay nhanh, vẫn ổn.

- Hộp nhựa Avent (có nắp vặn): tôi không có điều kiện làm thức ăn cho con hàng ngày nên mỗi khi chuẩn bị đồ cho con, tôi làm số lượng nhiều rồi chia vào các hộp như thế này. Chia vào hộp xong là đậy nắp lại luôn khi thức ăn còn nóng. Làm như vậy là một hình thức thanh trùng. Hộp Avent tuy bằng nhựa nhưng thích hợp để đựng đồ nóng & có thể cho vào tủ đông. Thức ăn của ngày hôm sau thì tôi cho vào tủ lạnh, còn để trữ lâu dài thì tôi cho vào tủ đông. AN mỗi bữa ăn 1 hộp loại lớn (240ml)

Rau quả thì mùa nào thức nấy, vừa rẻ vừa ngon.

6 tháng:

- Bắt đầu bằng trái cây: táo, lê, chuối, dâu tây, v.v. Loại nào chín mềm thì chỉ cần nghiền nát (dùng máy thì quay 1 vòng là xong), loại nào không mềm (như táo chẳng hạn) thì hấp cách thủy rồi xay. Cho ăn 1 loại vài lần cho bé quen mùi vị thì chuyển sang loại khác.

Lưu ý: khi bé mới bắt đầu ăn thì nên cho ăn từng loại một, KHÔNG TRỘN CHUNG, để bé làm quen với mùi vị riêng rẽ. Điều này sẽ giúp cho vị giác của bé đa dạng hơn

- Sau 2 tuần thì bắt đầu cho ăn rau. Rau thì lưu ý hạn chế các loại rau chứa nhiều nitrate & nitrite. Cách cho ăn rau cũng giống như cho ăn trái cây: từng loại một, mỗi loại ăn vài lần rồi mới chuyền sang loại khác. Tôi thường hấp chứ không luộc để giữ vitamin

 Mình dùng cái đồ hấp từa tựa kiểu này cho microwave, rất hữu ích. (hình từ cookingandme.blogspot.com)

- Thức ăn cho bé ở giai đoạn này tôi xay nhuyễn và nếu cần thì bổ sung thêm nước để giảm độ đặc.

- Khi bé đã quen ăn một số loại rau quả cơ bản thì bắt đầu kết hợp. Nguyên tắc kết hợp của tôi là chọn các loại rau quả có màu sắc khác nhau (màu sắc của rau quả thường cho biết loại vitamins rau quả đó có chứa: ví dụ màu cam của cà rốt chính là màu của beta-carotene tiền vitamin A, hay màu xanh đậm thường là màu của vitamin nhóm B, v.v.). Như vậy, khi kết hợp tôi sẽ có một bữa ăn tương đối đa dạng về mặt vitamin.

- Khác với việc nấu cháo: gạo là thành phần chính, rau là thành phần bổ sung. Tôi dùng gạo hay khoai tây làm chất tạo đặc (& là nguồn tinh bột). Thường 1 nồi rau đủ cho 3 hộp thức ăn tôi chỉ dùng 1 nắm gạo hay 1 củ khoai tây. Lưu ý, khoai tây là nguồn tinh bột chứ không phải là 1 loại rau. Tôi không dùng bột gạo vì bột gạo tôi mua bên đây thường đã cũ. Cho gạo vào nồi rồi xay ra thì cũng nhuyễn như thường

7 tháng:
- Tôi bắt đầu xay thô để cho con làm quen. Thức ăn đã nấu mềm nên xay thô bé vẫn dễ dàng nhai được. Đừng nghĩ là bé chưa có răng thì không nhai được. Bé thường mọc răng cửa trước, răng hàm sau. Mà răng cửa thì chỉ dùng để cắn chứ không dùng để nhai. Nếu đợi đến khi bé có răng hàm thì có khi bé 2 tuổi mất rồi.

- Thỉnh thoảng tôi gọt vỏ táo (nguyên trái), bỏ lõi, luồn dây qua rồi buộc dây vào ghế ngồi của NL & AN để NL & AN cầm táo gặm. Sở dĩ tôi để nguyên trái vì nếu cắt lát mỏng, NL & AN có thể sẽ cắn đứt miếng to và bị hóc. Để nguyên trái NL & AN sẽ cạp → không thể nào bị lọt 1 miếng to vào miệng được

- Quan trọng của thời điểm này là tôi cho con tôi uống nước trực tiếp từ ly nhựa. Dùng ly nhựa vì bé sẽ hay cạp ly, ly thủy tinh hay sứ có thể làm đau bé. Tôi không cho con uống nước bằng ly có đồ mút/hút vì uống thẳng từ ly giúp bé tập "nuốt" nước - khó hơn là nuốt thức ăn. Bên cạnh đó cơ miệng của bé sẽ phát triển tốt giúp bé trong việc tập nói sau này.

Từ 8 tháng thì thức ăn cứ thô dần, đến 1 tuổi thì bé sẵn sàng để ăn cùng với ba mẹ. Tôi thường lấy phần ăn của bé ra trước khi nêm nếm mắm muối tiêu đường. Các loại gia vị (herbs) thì cho lượng ít hơn lượng mình ăn. Tầm 9 tháng tôi thường cho NL & AN ăn từng nhúm cơm nhỏ xíu hay vài mẩu bánh mì. Khi cho con ăn những thứ đó, tôi luôn cho đồ ăn vào phần má (tức là không cho thẳng vào miệng mà cho lệch sang bên má, chỗ răng hàm) để:
+ tránh trường hợp bé nuốt trọng → bị hóc
+ bé bắt buộc phải nhai trước khi nuốt → rất tốt để tập nhai
+ thời gian thức ăn ở trong miệng sẽ lâu hơn, đủ để men trong nước bọt làm mềm và chuyển hóa phần nào thức ăn

*Hình minh họa sưu tập từ internet

Cách chọn ghế cho bé ăn (high chair)

Trước kia khi chưa có kinh nghiệm, mình chọn 1 cái high chair mới đầu tưởng có thể dùng tốt nhưng sau này khi dùng thì cảm thấy không thích hợp, mình xin chia sẻ kinh nghiệm cho các bà mẹ trước khi quyết định mua ghế cho bé. 

Hiệu mình hiện tại lăm le dùng (do bạn mình tặng, chị ấy sắp sửa cho mình trong tuần tới) là hiệu Chicco. Mình không muốn giới thiệu hiệu nào, nhưng mình đồng ý với cấu trúc thiết kế này và nếu ai mua high chair bất cứ hiệu nào nên chú ý các đăc điểm sau: 

• Ghế có thể di chuyển (có bánh xe), vì khi ăn, thi thoảng cần phải di chuyển qua chổ này chỗ kia, hoặc như bé nhà mình thích ngồi high chair ngỏng mỏ nhìn mẹ nấu cơm thay vì nằm chơi lăng quăng đâu đó, nên có xe đẩy giúp mình mang bé đi khắp nơi với mình trong nhà. tiện lợi. 
• Dây ăn toàn (safety belt) phải dễ dàng đóng mở (cái cũ của mình rất cứng, đóng vào ê hết cả tay), dễ nới ra, nới vô, vì bé lớn nhanh, phải thay đổi mức nhiều lần. Safety belt nên có 5 lỗ (nghĩa là 1 cái dây an toàn quanh bụng, và 2 dây từ vai xuống, để nếu ko có cái bàn trước mặt thì bé cũng ko bị té. 
• BÀn ăn nên có đồ chắn giữa 2 chân như hình, để khi bé lớn kha khá thì ko cần safety belt nhiều bé cũng ko bị ngã (do bé lớn thì ko thích dây ràng buộc ở vai để bé dễ xoay người lung tung). 
• Da bọc ghế là plastic (của mình bằng vải), mới đầu mình thích vải, vì nghĩ là nó mềm mại, nhưng thật ra họ dùng plastic là có cơ sở, do bé ăn chây chòa rất bẩn, dùng plastic chỉ cần lau sơ với khăn ướt là sạch, vài thì phải mang ra giặt, cực phiền phức
• Có đồ gác chân cho bé (có thể đóng, mở là hợp lý nhất) (cái cũ của mình cũng ko có). 

*Giá cả, tiền nào của nấy là chính xác, cái cũ của mình giá bằng 1/2 cái ghế đủ chuẩn, nhưng khi dùng thì cực kỳ không thích, chưa kể cái safety belt làm cầu thả, cấn chân bé, gây khó chịu, nếu bé mà ko thích ghế high chair thì khó mà train bé thói quen ăn uống đúng nơi, đúng chỗ, và bữa ăn là 1 hoạt động thư thái, vui vẻ. 

*tips: để dạy bé việc "an toàn" thi nên dùng dây bảo hộ ngay từ lần đầu tiên cho bé sử dụng high chair (mà ngay cả các vật dụng đòi hỏi dùng safety belt như xe đẩy, ghế cho bé trong xe hơi, ...), đây là cách dạy bé coi trọng an toàn sức khỏe từ khi còn bé mà không mất thời gian của bố mẹ. Vì mình học từ bạn mình là ko bao giờ dùng safety belt (khi bé còn nhỏ) tới khi nó lớn, biết lật, leo trèo, cần dùng safety belt thì quá trễ, bé cảm thấy gò bò, ko chịu xài, nó ngồi trong xe đẩy mà lật loạch xoạch và đã 2 lần té lăn quay xuống đường. Mình ko trách em bé, chỉ trách bố mẹ "ra tay" thì đã hơi trễ. Khi bé quậy lật, mẹ xài safety belt thì đó là lời nói ngầm hiểu "con quậy quá, phải dùng safety belt thôi" như là 1 hình phạt, chứ ko có ý dạy bé là "dùng safety belt là việc làm bảo vệ an toàn cho bản thân. Mình dùng safety belt cho bé nhà mình từ những ngày đầu tiên nên bé rất ngoan, và chưa bao giờ la ó phản đối. 

*Hình sưu tập trên internet

Stained Glass Candy

Đây là công thức cực dễ (rất thích hợp cho người vụng về như tôi), sản phẩm đẹp & trẻ con đứa nào cũng thích (nếu bọn chúng thích kẹo bông marshmallow và sô cô la :D)
Công thức gốc xem ở đây nhé. Tôi làm cho con mang đến lớp chia cho các bạn nên rút gọn thành phần để bạn nào cũng ăn được
- 100g bơ
- 300g sô cô la (tôi dùng sô cô la đen 56% mà đã thấy ngọt lắm rồi)
- 300g kẹo bông (marshmallow)
Cho bơ và sô cô la vào xoong, đun nhẹ & khuấy cho tan. Tắt bếp, để còn hơi ấm (để nguội quá hỗn hợp sẽ cứng trở lại) thì cho kẹo bông vào trộn đều. Xúc ra giấy nến (có thể dùng nylon), cuộn tròn lại như cây nem. Cho vào tủ lạnh. Mấy tiếng sau đem ra cắt khoanh (tôi chuẩn bị từ buổi tối hôm trước, sáng hôm sau mang ra cắt)

Có nên dùng xe tập đi

Hiện tại các bác sỹ tại EU và cả tại Mỹ đều không khuyến khích xe tập đi với lý do xe tập đi làm trẻ chậm đi hơn trẻ không dùng 1 tháng, nghĩa là theo bình thường ví dụ trẻ sẽ đi khi bắt đầu 12 tháng thì nếu dùng xe tập đi bé sẽ đi khi 13 tháng. Ngoài ra xe tập đi còn làm hỏng sự phát triển của chân và xương chậu, có thể gây tật xấu nếu không cẩn thận. Nguyên nhân:

• Nếu cho bé dùng xe tập đi quá sớm, bàn chân hoàn toàn chưa đứng thẳng trên sàn mà bé phải nhón, thì sau này bé có nguy cơ bước đi nhón chân, bên Ý gọi là "đi như múa ba lê". 
• Bé tập đi vì bé học được điều khiển các cơ bắp trên cơ thể và học được cách điều khiển tính thăng bằng, cái mà xe tập đi tước đi, do nó đã giữ thăng bằng cho bé. Vì vậy bé sẽ đi chậm hơn
• 1 nguyên nhân khác là bé đi vì bé biết chân và bàn chân hoạt động như thế nào (khi bé lần đầu đứng, mẹ để ý sẽ thấy bé nhìn chằm chằm vào bàn chân của mình như nhìn 1 cái đồ chơi chứ bé chưa hiểu được đó là 1 bộ phận của cơ thể mình. Do đó việc bé học và hiểu được cơ thể của bản thân là điều rất quan trọng, nhưng xe tập đi có cái bàn trước mặt, bé hoàn toàn không thể nhìn thấy. 
• Tại US bác sỹ khuyến cáo nên hết sức cẩn thận với xe tập đi vì có nhiều trường hợp tai nạn rất nguy hiểm khi bé té cầu thang cùng với xe tập đi. 
• Tại Ý bác sỹ khuyên không nên dùng, nếu dùng thì phải kiểm tra kỹ lưỡng bé có bị nhón chân không, và tối đa 1 ngày dùng 1-2 tiếng. 

Dụng cụ tập đi loại này được khuyến khích hơn là xe tập đi 

• Jumper và exersaucer có thể là trò chơi nhưng ko có tác dụng giúp bé tập đi nên các bà mẹ ko nênlo lắng nếu nhà ko có các vật dụng trên
• tại EU, bs khuyên nên để bé học đi tự nhiên ko cần giúp đỡ là cách giúp bé đi nhanh nhất.
•  Tại Ý có hãng làm nón bảo hộ cho bé sợ bé bị ngã, nhưng bs cũng ko khuyên dùng vì bé phải học rằng té là đau nên bé sẽ cố gắng ko ngã, hoặc bé sẽ sợ ngã cũng như việc bé phải học lửa nguy hiểm, ko nên đụng vào lửa (dỹ nhiên cái này mẹ phải dạy thay vì để bé "tự tìm ra" ;)

 

*hình sưu tập trên internet

Khi bé bị nghẹt mũi

Khi bé bị nghẹt mũi vào ban đêm, bé sẽ có khuynh hướng thở bằng miệng. Thở bằng miệng sẽ làm họng bị khô, dẫn đến dễ viêm nhiễm. Như vậy, từ nghẹt mũi, bé có nguy cơ bị viêm họng. Khi viêm họng có đàm bé lại có khó thở & có nguy cơ viêm mũi và viêm tai. Tóm lại, 1 cái vòng bệnh nếu không tìm cách chữa ngay từ đầu sẽ kéo dài liên ti bất tận
- Dùng nước muối sinh lý làm sạch mũi cho bé
- Nếu bé ngủ không nằm gối thì lót 1 quyển sách dưới nệm (phần đầu giường) của bé để bé nằm đầu cao hơn giúp bé dễ thở
- Cắt đôi 1 củ hành tây để ở đầu giường, mùi hành sẽ làm cho bé dễ thở hơn
- Nếu khí hậu khô thì có thể để một dĩa nước nóng cạnh giường bé khi đặt bé vào giường. Hơi nước sẽ làm bé dễ thở. Cái này chỉ có tác dụng ban đầu, khi nước còn nóng

Khi bé bị chảy mũi sẽ phải lau mũi cho bé thường xuyên → vùng da xung quanh mũi sẽ bị đỏ & đau. Có thể bôi vaseline sau mỗi lần lau mũi cho bé để giúp cho bé đỡ bị đau

Tập thói quen cho mẹ và bé (3 tháng đầu đời)

 3 tháng đầu đời hầu như là 3 tháng cực nhất của mẹ và cả bé (chứ không riêng mình bố mẹ), nhưng cũng là khoảng thời gian rất quan trọng để mẹ hình thành thói quen tốt cho bản thân và bé. 

*Thói quen ăn uống đúng giờ đúng bữa? 

Trẻ trong 3 tháng đầu muốn ăn bao nhiêu thì ăn, ăn bất cứ lúc nào bé muốn, và ngủ bất cứ lúc nào, bất cứ khi nào, và bất cứ khoảng thời gian nào. Hầu như người lớn không được can thiệp. Trường hợp bé ăn quá ít (trong 24h ăn dưới 5 bữa) thì mẹ có thể thức cho ăn. Mẹ có thể cố gắng cho con ăn nó đúng chuẩn có thể để bé không có thói ăn lắt nhắt (đặc biệt là bé bú mẹ). (xem thêm phần cho con bú bằng sữa mẹ). 

*Thói quen ngủ: 

Trong những tháng đầu đời, bé phải học phân biệt ngày và đêm. Mẹ cố gắng thay tã cho bé cách 3h 1 lần, ko cần đánh thức bé, chỉ cần nhẹ nhàng thay tã, rửa đít, nếu bé thức thì Ok, nếu vẫn ngủ thì sau khi thay, nhẹ nhàng đặt bé vào giường ngủ tiếp. Ban đêm tránh thay tã. 

Ban ngày nên cho bé tiếp xúc với ánh nắng, sự ồn ào của môi trường, ngược lại ban đêm cần giữ phòng ngủ thật tối, tránh mọi ồn ào. Khi cho ăn thì cố gắng để đèn thật nhỏ, ko nói chuyện, ko hát. Khi bé ăn xong là cho vô giường ngủ lại ngay. 

Xem thêm phần chăm sóc trẻ sơ sinh

*Thói quen được ẵm bồng. Có rất rất rất  nhiều bà mẹ lo lắng con sẽ có thói quen ẵm bồng, và có rất rất rất nhiều người cứ 1 mực khăng khăng để bé khóc. ĐIỀU ĐÓ LÀ SAI LẦM NGHIÊM TRỌNG.

Thứ 1: nếu bé khóc, bé sẽ mất rất nhiều năng lượng, dẫn đến mệt lả và chán ăn. Luôn luôn nhớ, bé 3-4 tháng đầu đời chỉ có thể khóc maximum 10 phút, không hơn! 

Thứ 2: việc được ôm ấp là 1 nhu cầu của trẻ, như việc ăn, uống, ị và tè. Thiếu ôm ấp là trẻ bị thiếu đi 1 nhu cầu cần phải đáp ứng. Việc ôm ấp trẻ giúp bé cảm thấy được che chở, và cảm nhận được sự ấm áp, nhiều nghiên cứu đưa ra bé được mơn trớn, ôm ấp, được cho sự âu yếm luôn phát triển tốt hơn trẻ bị bỏ rơi khi khóc lóc. Hãy tưởng tượng trong bụng được ôm ấp, cơ thể mẹ ấm áp, chui ra ngoài ánh sáng, nhiệt độ hoàn toàn khác, dù cho người lớn bị cho vào 1 không gian khác còn cảm thấy sợ hãi, nói chi em bé quá nhỏ. Mình nhấn mạnh lại: VIỆC ĐÁP ỨNG NHU CẦU ẴM BỒNG LÀ RẤT QUAN TRỌNG. 

Thứ 3: bé học về thế giới xung quanh thông qua mẹ, nếu mẹ che chở, cho bé sự quan tâm, luôn cười, nói chuyện, hát, luôn vuốt ve, âu yếm bé, thì bé sẽ hiểu "thế giới rất tươi đẹp, thế giới đầy tình yêu thương, mình không cần phải lo lắng hay sợ hãi" đây là cách giúp bé hình thành tính cách lạc quan, yêu đời. Ngược lại, nếu bé bị bỏ rơi, nó sẽ cảm thấy sợ hãi, và chịu áp lực từ sợ hãi. 

Thứ 4: Trong 3 tháng đầu, bé cần phải học nhiều thứ, và cơ thể bị shocked nên hầu như em bé nào cũng khóc vào lúc chiều tối, và rất rất khó ngủ. Nếu bé cảm thấy dễ chịu hơn khi được ôm thì mẹ có thể ôm, không nên lo sợ bé sẽ hình thành thói quen xấu, thói quen chị được hình thành khi bé không cần nhu cầu mà vẫn muốn được đáp ứng. 

1 vài cách giúp bé cảm thấy dễ chịu mà không cần ôm ấp

• Khi bé không cần nhu cầu ôm ấp mà mẹ/người nhà vẫn ôm. Đó là thói quen xấu của bố mẹ và là cách cho bé thói quen được ôm dù bé ko có nhu cầu. 
• Có thể dùng bouncer (ghế ngồi/ghế bố cho trẻ nhỏ), cho bé theo mẹ khắp nơi, mẹ có thể đu đưa ghế, có thể trò chuyện, có thể ngồi ngay dưới đất và ôm bé (bé vẫn nằm trong bouncer chứ không nhấc bé lên)
  *1 trong những cứu cánh hiệu quả cho mẹ và bé
• Mẹ có thể massage, vuốt ve, đây là 1 các hiệu nghiệm giúp bé cảm thấy tốt hơn mà không cần ôm ấp bé. 
• Có thể hát, nói chuyện linh tinh với bé. Bé nghe giọng mẹ sẽ cảm thấy được bảo bọc, và ko có cảm giác bị bỏ rơi. 
• Không nên ngay lập tức ôm bé khi bé khóc, không nên quá lo sợ (anxious) và ngay lập tức ôm lấy bé, mẹ nên để 30 giây, sau đó có thể chạy đến, làm các động tác trên, trước khi ôm lấy bé. Nên nhớ, cái bé cần là sự quan tâm, sự vuốt ve, hơi thở, giọng nói của mẹ. Tuyệt nhiên không nên để bé khóc 1 mình, khi bé cất tiếng khóc, mẹ nên cất tiếng nói để "trả lời". 

Cách giúp bé học dần thói quen ngủ thẳng giấc ban đêm:

• Giúp bé học nhận thức ngày đêm là đặc biệt quan trọng. 
• Ban ngày nên chơi, nói chuyện với bé (nếu bé có nhu cầu, không nên bắt bé thức và chơi, vì bé càng mệt thì càng khó ngủ, không nên nghĩ rằng làm cho bé mệt thì nó sẽ ngủ vào ban đêm, hoàn toàn SAI LẦM!).
• Ban đêm phải hoàn toàn giữ không gian tối, không tiếng động, nếu bé khóc đêm, mẹ có thể dỗ, có thể ôm, nhưng không được bật đèn hay nói chuyện, hay hát! BÉ phải hiểu: ban đêm là trời tối, và mọi người đều di ngủ, không được làm ồn. 
• Đối với bé bú mẹ, ban đêm có thể phải bú nhiều hơn bé bú bình, mẹ có thể cho bé 1 bình sữa bột suy nhất cho bé ngủ dài hơn, hoặc mẹ có thể vắt sữa và cho người nhà cho bé ăn, vì mẹ cũng cần phải nghỉ ngơi thì mới có sữa, và sữa có chất lượng tốt. 
• Không nên cho bé ngậm ti giả trong 40 ngày đầu, sau khi bé đã bú mẹ tốt thì mới cho ty giả, trường hợp ru ngủ, ty giả là 1 cứu cách vô cùng hiệu quả. 
• Khi bé trên 3 tháng, nếu mẹ để ý thấy bé thức chỉ vì do thói quen, muốn ty mẹ, hoặc chỉ đơn giản là do thói quen, mẹ có thể giảm lượng sữa cho uống từng tý 1 (có thể giảm 20ml sau mỗi ngày) dần dần, bé sẽ ko thức đòi sữa.  
• Nên cố gắng cho bé ngủ 1 mình, giường riêng, phòng riêng và tự ngủ trong giường, cố gắng ko nên ẵm bồng, ru ngủ rồi mới cho vào giường, nếu bé có thói quen ngủ trên tay mẹ thì sẽ ko tự ngủ trong giườn, nhưng 1 lần nữa, nên dạy bé 1 cách chậm rãi, hàng ngày, ko nên vất bé vào crib và cho nó khóc 1 mình. Điều rất không nên là cho bé khóc trong phòng 1 mình. 

*Luôn tươi cười với bé:

Mẹ tươi cười với bé càng nhiều càng tốt, cách này giúp bé học cách biểu hiện cảm xúc, và bé học biểu hiện cảm xúc từ khuôn mặt thông qua mẹ. Khi mới có bé, mình vẫn chưa có thói quen hay cười, và mình luôn nghĩ trong đầu "cười với em bé nào" và mình luôn nhoẻn miệng cười đến tận mang tai. 3 tháng đầu là 3 tháng bé thích nhìn mặt người nhất, mẹ và người nhà luôn cười, ngoài ra có thể cho bé nhìn hình những khuôn mặt cười khác nhau để bé học và nhớ cấu trúc khuôn mặt. 

*Hãy biến giờ thay tã thành khoảnh khoắc đáng nhớ của 2 mẹ con:

Việc thay tã là 1 việc cực nhọc đối với bé, và lẽ dy nhiên nhiều bé hay khóc khi "bị" thay tã. Mình học theo Tracy Hogg bằng cách: mình luôn "thông báo" cho bé biết bằng cách "Asia ơi, mình thay tã con nhé" và thay vì lột tã ra ngay lập tức thì mình cho nhạc hiệu bằng cách bật 1 bài hát duy nhất khi thay tã (bé nghe nhạc là biết ngay nó được thay tã), nhẹ nhàng vuốt tóc, hôn, rồi hãy thay tã, vì bé sơ sinh cần 3 giây để hiểu "thông tin" là "mình sẽ được thay tã" nếu mẹ làm quá nhanh, ko tạo cho bé sự chuẩn bị dỹ nhiên em bé sẽ giật mình. Như cách Tracy Hogg thì cô yêu cầu bố mẹ nhắm mắt và cô ấy thọc lét bàn chân, dỹ nhiên là người lớn giật mình, và cô bảo trẻ con cũng bị như thế nếu nó bị thay tã 1 cách "ép buộc". Mình áp dụng phương pháp này tư khi bé nhà mình vừa sinh ra, và bé luôn cười, rất thích thú, ngay cả bị thay đồ nhiêu khê bé cũng ko la ó. MẸ cũng có thể dùng thời gian này để hát, vuốt ve, massage bé, bé sẽ rất "mê" được thay tã.

trái cầu phát nhạc này là 1 công cụ đắc lực cho mình. Mình chỉ cần bấm nút là giai điệu "thay tã" vang lên. Bé nhà mình rất thích thay tã, nhờ phương pháp này. ;)

*Hãy cho bé nghe nhạc

1.jpg 


 Âm nhạc nhẹ nhàng, quen thuộc luôn giúp bé cảm thấy gần gũi, thân quen. Bé nhận ra "môi trường" của mình nếu mẹ cho bé nghe nhạc nhiều và đều đặn. Từ khi bé nhà mình mới sinh ra, ban ngày mình luôn bật nhạc nhè nhẹ cho bé. Nghe nhạc cổ điển ko giúp bé phát triển tư duy như nhiều người nhầm tưởng, nghe nhạc, và chơi nhạc giao hưởng chỉ có ảnh hưởng tốt đến tính thông minh, trí logic cho bé từ 4-5 tuổi trở lên (todler), nên mình nhắc lại, nghe nhạc chỉ giúp bé cảm thấy gần gũi, thân quen hơn mà thôi, vả lại việc nghe nhạc giúp bé học nói dễ dàng và nhanh hơn. Mình thường cho bé nghe nhạc giao hưởng nhẹ, bé nhà mình đặc biệt thích nhạc của Kenny G, ngoài ra khi bé tầm trên 3 tháng, mình cho bé nghe nhạc của bộ Baby genius. ;)

*Tập nói chuyện, tập hát cho bé: 
Bé có vài ngày tuổi biết nói gì với nó đây, là thắc mắc khi mình chưa sinh em bé, nhưng dần dần, mình cũng học cách nói chuyện với em, nói những chuyện kiểu "con biết thay tã như thế nào ko?, đầu tiên mẹ cởi nút body cho con nhé, ..." hoặc "hôm nay mình sẽ đi thăm bạn ... rồi mẹ sẽ về nấu món gà cho daddy, ..." 
Mình rất ngại hát và chưa bao giờ hát cho bất cứ ai, nhưng dần dần mình cũng đã quen, và dù hát hay hoặc giở thì bé nha mình rất mê nghe mình hát, bé luôn rất ngoan và dễ ngủ khi nghe mẹ hát. 
Giọng nói giúp bé nhận ra mẹ và sẽ giúp bé cảm thấy được an toàn. Hãy nói chuyện thật nhiều với bé. 


*Chăm sóc, ngăn ngừa bé bị lác mắt (mắt lé): 
Luôn luôn nói chuyện với bé ở tư thế nằm xuôi, không đứng ngược mà nói chuyện và bắt bé phải ngước trợn mắt lên. Khi nói chuyện, ôm ấm, cách xe mặt bé ít nhất 20cm, ko để các vật dụng đồ chơi gần mắt hay mũi của bé quá, sẽ dễ làm bé bị tật lác mắt. Bé còn nhỏ bị lác là thường gặp, nếu sau 6 tháng, mẹ nghi ngờ có thể cho bé đi bác sỹ mắt để khám. Sau 1 tuổi thì bé nào cũng phải được dắt đi bác sỹ nhãn khoa dù có tật hay không. 

*Tập thể dục cho bé: 
cho bé nằm sấp (tại Ý bé vừa sinh ra sau 1 tuần) là đã có thể tập thề dục. cho bé nằm sấp vài phút, nửa phút cũng được, 1 ngày vài lần để cổ cứng cáp-rất quan trọng cho các bước phát triển tiếp theo của bé


*Nhiều chị hỏi mình cách dạy bé ngủ thâu đêm và tự ru ngủ (cho vào crib là ngủ ko cần ôm ấp, ru ngủ), thì thật lòng mình làm y chang cách các bs và special nurse dạy hoặc viết trong sách của họ, việc dạy em bé đòi hỏi rất nhiều thời gian, và mình bản thân ko nhớ là mình mất bao lâu để dạy bé nhà mình, no tiến triển từng tý 1 sau mỗi ngày khó nhận ra, nhưng từ khoảng 2 tháng 3 tuần thì bé nhà mình đã có thể tự ngủ mà ko khóc nhè, đang cười giỡn, cho vào phòng, tắt đèn thì bé cũng tự ngủ. Đến lần sinh nhật 3 tháng thì bé hoàn toàn ngủ thẳng giấc 12 tiếng nguyên đêm. Bý quyết duy nhất là mẹ chịu cực và cũng 1 phần do bé nữa. nếu thật sự train nhiều cách mà bé vẫn ko chịu thì ... đành vui sống mà chấp nhận. đến 1 lúc nào đó, bé sẽ tự quyết định ngủ thẳng giấc và tự ngủ 1 mình. ;) Mỗi bé mỗi tính, nên cũng thật sự ko có 1 phương pháp nào thắng tuyệt đối cho tất cả trẻ em.

*Đây là kinh nghiệm bản thân, và dỹ nhiên nhờ đọc sách, nói chuyện với cô dạy trẻ. 

*Hình sưu tập từ gettyimages.com

*Xem thêm chăm sóc trẻ sơ sinh (2) 
*Xem thêm chăm sóc trẻ sơ sinh (1) 
*Xem thêm cho con bú bằng sữa mẹ 
*Xem thêm máy hút sữa