Tập thói quen cho mẹ và bé từ 3-6 tháng tuổi

Sau 3 tháng thì mọi việc trở nên dễ dàng hơn rất rất nhiều, vì bé và mẹ đã có 1 khoảng thời gian kha khá để hiểu nhau, bé cũng đã cứng cáp, quen dần với môi trường xung quanh. 
Việc ngủ: Sau 3 tháng bé đã có thể ngủ giấc dài hơn vào ban đêm, có thể ngủ ít nhất 6 tiếng liên tục không cần ăn. Mẹ nên tiếp tục duy trì các thói quen từ 0-3 tháng, nếu mẹ đã làm tốt các bước đó thì chắc chắn thời gian này mẹ sẽ rất là "khỏe". Không cần phải canh đồng hồ mà thức dậy cho bé ăn, khi nào bé thức giấc đòi ăn thì mẹ cho ăn giúp bé có thói quen ăn khi đói, chứ ko tạo thói quen thức giữa đêm để ăn, vì ban đêm là thời gian để ngủ. tuyệt đối ko nói chuyện, ko cười, ko đánh thức bé khi bé ăn giữa đêm, nhẹ nhàng vỗ về cho ăn rồi đặt vào crib, hạn chế ánh sáng. Để tập cho bé học cách tự ngủ (điều này rất quan trọng, nếu bé ko biết tự mình ngủ thì khi nửa đêm thức giấc, sẽ ko biết tự ngủ lại mà mẹ phải giúp bằng cách ôm ấp, cho bú ty, cho bú bình, ... tùy thói quen của bé). Để bé tập ngủ 1 mình, tốt nhất nên cho bé vào crib vào khoảng thời gian mẹ chọn (theo bs, tốt nhất là tầm 8-9h vì họ cho rằng bé ngủ trễ hơn khoảng thời gian này thì thường là bị khó chịu, mệt mỏi, và sẽ khó ngủ hơn, bé càng mệt thì nó càng khó ngủ và khóc nhiều), VD mẹ chọn giờ cho bé ngủ là 8h30 thì cho bé vào giường lúc 8h, khi bé còn thức, cố làm các công đoạn như: thay tã, thay pijamas, đọc sách, ôm ấp 1 tý, chào tạm biệt bố mẹ, tạm biệt thú nhồi bông, tạm biệt các phòng khách, phòng bếp, nhà tắm ... Các chuỗi hành động này giúp bé nhận ra là mình sắp được đi ngủ. Với trẻ nhỏ, các hoành động lặp đi lặp lại giúp bé đoán được các bước tiếp theo và bé sẽ cảm thấy được an toàn chứ ko lo lắng tự hỏi "chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo" do đó mọi người cũng sẽ đừng ngạc nhiên nếu bé 1-3 tuổi thích đọc, xem 1 bô phim lặp đi lặp lại cả trăm ngàn lần! ;p) Việc cho vô crib thì đa số các em bé sẽ khóc, theo cách của mình thì mình cho bé vô crib khi bé thực sự thoải mái thư giãn (chứ ko quá tỉnh táo, cười đùa), nếu khóc ư ư kiểu càm ràm thì mình cúi lưng vỗ đít hoặc ốp ngực vào bé và ôm nó, vuốt tóc nó. Nếu khóc váng lên đạch đạch thì ôm lên, dỗ cho nín rồi bỏ xuống. Bé sẽ học được 2 điều: 1) tự ngủ trong crib 1 mình thì mình cũng được thoải mái và an toàn, ko nhất thiết phải là được mẹ ôm. 2) Khi mình cần là mẹ có mặt, mẹ ko bỏ rơi mình. Dần dần bé sẽ quen. 
*Lưu ý: thi thoảng ở các mốc 3 hoặc 5, 6 tháng tùy bé, đôi khi bé thức giấc ngọ nguậy, hoặc khóc (dù bé đã hoàn toàn không phải thức giấc đã ăn và quen với việc ngủ nguyên đêm) thì có lẽ bé trong khoảng thời gian "lớn nhanh" - growth spurt. Việc này chỉ xày ra trong vòng 3, 5 ngày không hơn. Do đó mẹ nên cố dỗ bé ngủ lại bằng cách cho ngậm n1um vú giả hoặc vỗ đít thay vì nghĩ là bé đói và cho bé ăn, vì nếu cho ăn thì có lẽ bé sẽ hình thành thói quen thức giấc để ăn không cần thiết.  


Việc ăn: Tại Ý, bé nào bú bình 100% như bé nhà mình thì sẽ bắt đầu cho ăn táo và lê (2 thức duy nhất) sau 4 tháng đầu đời, và bé chỉ ăn 2 loại này trong 1 tháng, mỗi ngày 1 hộp 80-100gr. Cách cho ăn như sau: Chọn giấc trưa (đa số các em bé ít quấy khóc giấc này), cho bé ăn trái cây trước, sau đó cho bé uống thêm sữa (làm thành 1 bữa hoàn chỉnh). Ví dụ: bé nhà mình mỗi cữ là 1 bình 180ml, mình cho ăn 1 hộp táo (và bé nhà mình dứt sạch), mình cho bé bú thêm 100ml sữa bột nữa là thành 1 bữa, tránh cho bé ăn lắt nhắt, rất là cực, và hình thành thói quen xấu-ăn vặt, không hiểu được bữa chính, bữa phụ, khi nào thì ăn, khi nào không. Nếu bé ko ăn hết lượng trái cây thì cho bé lượng sữa nhiều hơn, tùy bé. Lần đầu bé thường ăn ít, do bé cần thời gian để làm quen, mẹ cứ từ từ nhẩn nha, và cho ăn hàng ngày để bé quen, không nên từ bỏ sau 1, 2 lần. Nếu bé ói, ọe, quấy khóc, ... ngưng cho ăn trong 1 tuần -10 ngày rồi tập lại.
*Đối với bé bú mẹ (bao phần trăm thì như nhau), bên mình yêu cầu chỉ cho ăn sau khi bé đã 5 tháng (tức là qua tháng thứ 6), và chỉ ăn duy nhất táo và lê trong 2 tuần đầu. Cách làm y chang như trên. 

* Tại sao cho ăn táo và lê bên mình vẫn chỉ gọi là "bước đầu tập ăn ngoài sữa" chứ ko gọi là ăn dặm: vì táo và lê là trái cây đơn giản, chứa rất ít năng lượng, nó không thể  1 mình gánh hết được lượng sữa mà bé bú, nó cũng không có chức năng giúp bé ăn thức ăn đặc để bé no hơn sữa. Trên nguyên tắc, ăn táo và lê chỉ nhằm giới thiệu 1 mùi vị mới cho bé, không có chức năng giúp bé no. (bé phải ăn thức ăn - solid vì nếu để có lượng năng lượng mà cơ thể đòi hỏi, bé phải uống rất nhiều sữa (có khi cả 10 lần 1 ngày, và số lượng mỗi lần là lớn như nhau chứ ko phải ăn vặt), do đó, việc ăn thức ăn đặc giúp bé có năng lượng mà không đòi hỏi quá nhiều khoảng trống trong bao tử. 

*Theo bs Mirriam Stoppard: Cho bé uống nước từ khi bé được cho ăn bất cứ thứ gì ngoài sữa mẹ, nghĩa là ăn ngoài sữa thì sẽ bắt đầu tập uống nước. Theo lý thuyết, bé tứ 6-12 tháng không nên uống quá 150ml nước mỗi ngày. Tuy nhiên việc này rất phụ thuộc vào bé, như bé nhà mình, ăn dặm tốt, sữa chỉ còn 2 bình/ngày (mỗi bình 200ml). Nếu trời nóng, có khi bé khát, và uống hơn 150ml nước 1 tý. 
 
Việc ị tè:Từ khi bé ăn thức ăn thì phân sẽ đặc hơn là bú sữa nhưng không có nghĩa là bé sẽ đi ị ít lần hơn. Điều này rất phụ thuộc vào từng cơ thể. Cũng có thể bé sẽ bắt đầu bị táo bón khi ăn thức ăn đặc. Nhằm tránh táo bón: mẹ nên cho bé ăn nhiều chất xơ, uống nước, hoặc cho bé ăn táo, lê hấp chín và sáng sớm khi bụng còn rỗng. Nếu bé đã ăn dặm tốt, mẹ có thể dùng các loại gạo/bột nguyên cám (whole wheat, whole grain) cho bé. Mình chỉ cho con gái ăn các nguyên liệu nguyên cám và bé đi ngoài rất tốt. (trước kia thì luôn bị bón, vài ngày 1 lần). 

Tập thể dục: 

Mẹ luôn  luôn nhớ, việc cho bé nằm sấp tập trườn bò, rướn người là cực kỳ quan trọng, nó giúp bé có xương cổ cứng cáp, xương cột sống phát triển, là nền tảng cho các vận động khác của cơ thể, ngoài ra cho bé năm sấp còn giúp bé ít bị móp đầu (flat head). 

Từ 3 tháng, bé đã dần dần tập cầm nắm, mẹ chịu khó vuốt ve, mở những ngón tay của bé, để chúng mất dần reflex nắm chặt để bé còn sử dụng bàn tay, tuyệt đối nên tránh bọc găng tay cho bé, điều này hoàn toàn không cần thiết, hay còn làm hạn chế sự phát triển của bé.

Luôn cho bé đi ra ngoài hít thở khí trời và có Vitamin D, có Vitamin sẽ giúp xương bé cứng cáp, và các xương đầu dần dần đóng lại (trên lý thuyết bé trên 5 -6 tháng là xương đầu (fontanelle) sẽ đóng lại hoàn toàn). 

*Vitamin:  

Tại Ý, bé từ 3-6 tháng vẫn tiếp tục được cho uống vitamin D (cả khi bé bú sữa mẹ hay sữa bình) 

Bé trên 5 tháng đã bắt đầu được cho uống chloride (Flo) 

*Tập cho bé thói quen ăn đúng giờ, đúng nơi đúng chỗ

*Chơi: 

 Mẹ có thể chơi những trò đơn giản cho bé như: 

Cho bé ngồi chơi trước gương, nhìn gương để bé tự nhận ra bản thân của mình, tự nhận biết toàn bộ cơ thể của mình có cả chân, tay, ...

Cho bé nhìn hình người có khuôn mặt, độ tuổi này, bé cực kỳ thích nhìn khuôn mặt người. 

Treo 1 cái bong bóng màu sắc (chọn loại không dễ nổ sẽ làm bé giật mình) để bé nhận ra nhiều màu sắc khác nhau ngay cuối giường trẻ, khi bé nằm trong cũi thì thấy bong bóng. 

Chơi với bé, cho bé học cầm nắm bằng cách: vẩy vẩy 1 cái khăn trước mặt bé, cho bé chộp lấy rồi 2 mẹ con dằng co qua lại. 

Treo tòng teng những vật dễ nắm gần tầm với để bé dễ với, nắm

Cho bé sờ, chạm vào càng nhiều các loại chất liệu càng tốt: nhựa, giấy, vải, vải thô, vải mềm, vải xuýt bóng, nhôm (có cảm giác lành lạnh kích thích giác quan của bé), chai nước ấm ấm, ... Không nhất thiết phải mua thật nhiều trò chơi, vì bé rất rất nhanh chán, mẹ chỉ cần chịu khó lựa chọn những vật dụng bình thường trong nhà cũng làm bé cảm thấy rất thích thú. Mình bản thân tự thú nhận, mình chưa bỏ 1 xu nào để mua trò chơi cho bé, và mình cũng may mắn được tặng trò chơi đầy nhà, nhưng bé nhà mình chán rất nhanh, và bé thích tự mò, tìm những thứ mẹ hay cầm, mẹ hay dùng hơn. Nên mình thường cho bé chạm vào bịch pasta, túi vải, túi xách, hay là bình nước mình cho 1 vài viên đá màu vào rồi đậy thật chặt cho bè sờ vào và rung lắc thành tiếng. bé nhà mình mê lắm. ;) 

Nếu bé ngứa lợi, mẹ nên cho bé gặm nhấm những thứ đổ bằng nhựa (không nguy hiểm) hoặc mua các loại vòng, đồ chơi có thể cho vào tủ lạnh mát mát rồi cho bé ngậm để đỡ đau nứu răng. 

Tuyệt đối:

Không nên bắt bé ngồi nếu bé chưa thể, bé chỉ có thể tự ngồi, khi 1 ngày kia, bé tự vươn người ngồi vững, nếu bé rướn người mà vẫn ngã xiêu vẹo thì mẹ ko nên cố chặn gối cho bé ngồi, vì rất hại cột sống. 

Không nên cho bé đứng vì xương còn rất mềm, làm cong chân hoặc làm hại cột sống. 

Bé sẽ rất thích nghe nhạc, hãy cho bé nghe thật nhiều nhạc. 

Khi tầm 6 tháng, bé sẽ bắt đầu biết chơi trốn tìm, mẹ hãy chơi trốn tìm với bé, điều này còn giúp bé hiểu rằng: mẹ đi đâu đó xa tầm mắt rồi sẽ quay trở lại, bé sẽ không bị lo lắng và sợ hãi như bị bỏ rơi

cố gắng massage, vuốt ve bé, nói chuyện với bé để bé cảm thấy được che chở và yêu thương. 

;) 

Bé và TV

Có rất rất nhiều ý kiến chỉ rõ các tác hại của TV, nhưng hại chính xác là như thế nào ra sao??Thực chất, TV không có lỗi, và việc cho con xem TV cũng không làm bé ngay lập tức hư mắt, béo phì, hay bị sốt, bị đau bụng bị ói, ... như 1 loại virus, đơn giản là việc cho bé xem TV quá nhiều sẽ có những tác hại cơ bản dễ nhận thấy nhất là hư mắt. Sau đó tác hại về lâu về dài là bé sẽ bị phụ thuộc vào TV, hay nói các khác, TV trở thành 1 thói quen xấu và sẽ kéo dài đến khi bé trưởng thành. THÓI QUEN XẤU này thường có các hệ lụy như: 
trẻ sẽ làm biếng vận động, chỉ thích ngồi xem TV mà thôi
Trẻ sẽ mất đi tính năng động, và tư duy sáng tạo (vì khi chơi, bé sẽ sử dụng trí tưởng tượng, học các chơi theo "vai" như trò chơi cô giáo, hay trò làm bốt mẹ chẳng hạn). 
Trẻ sẽ không có thói quen giao tiếp tốt. Vì việc xem TV là 1 hành động 1 chiều, nghĩa là TV sẽ "nói" và bé ngồi nghe, chứ bé ko đáp trả, không cười, không nháy mắt, gãi đầu, gãi tai, hay biểu hiện cản xúc. Cũng vì lý do đó, mà có nhiều bài báo cho rằng, việc để bé xem TV quá sớm (trước 2 tuổi) sẽ làm bé chậm nói. 
Việc cho bé vừa xem TV vừa ăn (vì nhiều bà mẹ cho rằng con ăn ngoan hơn khi có TV) là 1 thói quen xấu, đặc biệt là cho bao tử và khẩu vị. Vì khi ăn như thế, bé sẽ chẳng quan tâm mình ăn cái gì (ăn mà cứ như không ăn), bé cũng sẽ không nhai thức ăn kỹ (dẫn đến việc có hại cho bao tử). Và khi lớn lên, khi ăn cũgn sẽ xem TV. Bản thân nhà mình, khi ăn không bao giờ xem TV, mà vợ chồng, ông bà thường dành thời gian nói chuyện, chia sẻ những việc trong ngày, 1 lần qua nhà cháu trai (7 tuổi), thấy nó vừa ngồi xem TV vừa ăn (do bố nó cho phép) thì thấy rất rất bực mình, vì hỏi gì cũng ko thưa đáp, không trả lời. Có TV là như trong thế giới khác. Làm mình rất phật lòng! Grrr!!!! Nếu thói quen lâu dài, thì khi ăn sẽ ôm 1 cái bọc khoai tây chiên, và sẽ ăn mút mùa, chẳng nhớ mình ăn cái gì, bao nhiêu, --> béo phì cũng hình thành từ đây. 
Việc xem các chương trình có hại thì còn gây thêm hệ lụy đáng tiếc, như nếu chương trình có cảnh đánh đấm, hoặc các hành động không phù hợp với bé, bé sẽ bắt chước làm mà ko biết rằng đó là 1 hành động xấu. 
*Chưa tính đến các hệ lụy xấu hơn đối với các trò chơi video games, hay trò chơi WII (được quảng cái là máy tập thể dục, ... hoàn toàn chỉ là quảng cáo). Tuy nhiên, hôm nay mình chỉ muốn chia sẻ về TV.


Thế làm cách nào điều tiết TV cho bé, mình xin được trích từ 2 cuốn sách, 1 của bác sỹ Ferrari (Ý) và 1 từ cuốn "Your baby's first year for dummies". 
*Cách điều tiết TV theo hướng dẫn của hiệp hội bác sỹ nhi của Mỹ 
Bé dưới 2 tuổi (24 tháng) hoàn toàn không được xem TV 
TV được giới hạn 1 giờ/ngày thường nhật (từ thứ 2-thứ 6), và 2 giờ/ngày cuối tuần. Bố mẹ nên canh đồng hồ chính xác, quá 1 phút cũng không được. Khi đến giờ là phải tắt, dù cho trẻ có mè nheo "sắp giết khủng long" hay "sắp cứu công chúa". Chường trình TV phải được bố mẹ rà soát, và lựa chọn kỹ lưỡng
1/2 số giờ kể trên là giờ của gia đình nghĩa là cả gia đình vừa xem, vừa trò chuyện, ... chứ không nên để bé hoàn toàn đắm chìm vào TV. Việc làm này giúp bé hiểu TV cũng là 1 trong những "hoạt động chung" của gia đình chứ không phải là 1 hình thức "XEM". 
Bố mẹ luôn luôn luôn luôn nhớ, nếu không kiểu tra và điều tiết kỹ việc xem TV của bé sẽ dẫn đến những thói quen, và hệ lụy xấu, mà đã là thói quen từ bé thì cực kỳ khó bỏ. 


*Thế không cho xem TV thì làm gì?? Vì mình biết có những giây phút "khó khăn", móa ơi, ta nói ... thảm cảnh vô cùng!!! cho nó coi TV là nó im miệng. Cứu cánh này thực tình rất ư là ... đáng thèm thuồng! và mình nghĩ đây cũng là 1 trong những lý do mà nhiều phụ huynh thừa hiểu tác hại xấu vẫn cho con xem TV 
*Thế các chương trình "giáo dục" kiểu baby Einstein hay baby Genius thì sao? chúng nó luôn quảng cáo là dạy trẻ màu sắc, ngôn ngữ, ... 

Câu trả lời:  
 Những chương trình giáo dục không giúp gì cả cho trẻ dưới 2 tuổi, có cho nó coi 25 giờ/ngày nó cũng ko có nói 6 thứ tiếng đâu, nó cũng ko có chỉ màu đỏ, màu trắng đâu! YÊN TÂM! Do đó, dưới 2 tuổi, hoàn toàn ko TV 
Thay vì cho con xem TV cho nó học màu sắc, ... sao bố mẹ không tự mình dạy con?? bố mẹ nên xem các chương trình này và bắt chước, dạy/chơi với con. Hiệu quả sẽ cao vô cùng! (vì là 1 hoạt động 2 chiều có hỏi-đáp, có đưa-nhận)
Bố mẹ nên dành thời gian dẫn con đi dạo, thay vì để con xem TV 
Nếu bố/mẹ bận nấu nướng dọn dẹp hãy cho bé "phụ", hoặc ngồi đâu đó, và giám sát, tự chơi. 
Có đôi khi bé rất khó chịu, hay khóc, hay đòi hỏi, hoặc chế ra 1 trò chơi mới cho bé, hoặc cho bé đọc sách, thi thố với mẹ (xem ai nhặt rác nhanh hơn chẳng hạn??) ;) 
Nên cho bé xem "chương trình" thay vì xem TV. nghĩa là mẹ có thể thâu chương trình nào mà mẹ cho phép bé xem, thay vì bật TV và coi bất cứ thứ gì tìm được ở thời điểm đó. 


Chúc các bà mẹ luôn may mắn! ;) 
Con gái mình 8 tháng, coi TV 2 lần trong đời (mỗi lần 5 phút) do nó quấy quá, mình mệt quá, mình bật TV cho mình ngồi nghỉ. hic! ;(( Mong là mình không phải để con thật sự xem TV. Từ khi có bé, mình cũng hạn chế xem TV dần , và hihi, mình giỏi lắm nha, giờ nguyên ngày mình không xem TV nữa, 1 tý cũng không. ;) Mình đọc sách nhiều hơn (vì muốn làm gương cho con). 
Cháu trai mình rất mê TV và WII, và mình không hài lòng, không phải vì mình đọc sách nghe nói tác hại, mà mình thấy tác hại ngay trước mắt, ngay ở cháu mình (mình chăm nó tứ khi nó 3 tuổi rưỡi), nên mình không hài lòng tý nào. Và mong con gái mình sẽ không bị làm hư như thế. ;((
 
 
Không để TV trong phòng bé (dù là không được phép bật thì cũng ko để). 

CHILDREN LEARN WHAT THEY LIVE

Dorothy Law Nolte

***

If a child lives with criticism,
he learns to condemn.

If a child lives with hostility,
he learns to fight.

If a child lives with fear,
he learns to be apprehensive.

If a child lives with pity,
he learns to feel sorry for himself.

If a child lives with ridicule,
he learns to be shy.

If a child lives with jealousy,
he learns what envy is.

If a child lives with shame,
he learns to feel guilty.

If a child lives with encouragement,
he learns to be confident.

If a child lives with tolerance,
he learns to be patient.

If a child lives with praise,
he learns to be appreciative.

If a child lives with acceptance,
he learns to love.

If a child lives with approval,
he learns to like himself.

If a child lives with recognition,
he learns that it is good to have a goal.

If a child lives with sharing,
he learns about generosity.

If a child lives with honesty and fairness,
he learns what truth and justice are.

If a child lives with security,
he learns to have faith in himself and in those about him.

If a child lives with friendliness,
he learns that the world is a nice place in which to live.

If you live with serenity,
your child will live with peace of mind.

With what is your child living?

***

Source: Canfield, J. & Wells, H. C. (1976). 100 ways to enhance self-concept in the classroom: A handbook for teachers and patents. Boston: Allyn & Bacon

Cho con bú bằng sữa bột (formula)

Mình không có điều kiện cho con bú bằng sữa mẹ dù rất muốn và đã cố gắng đủ kiểu 1 cách khoa học theo hướng dẫn của y tá, chuyên gia dạy cho con bú (lactation consultant), ... Mình thường bảo ngắn gọn là "mình ko có sữa" nhưng thực chất mình ko thể cho con bú vì bé nhà mình ko chịu ngậm ty mẹ kích sữa trong những ngày đầu, và 1 tý xíu phần cũng là do mình ko có kinh nghiệm. Túm lại bé nhà mình bú bình. (tuy nhiên trong 3 tháng đầu đời, nó may mắn được bú tý sữa mẹ để có kháng thể từ bạn mình (tuần ăn 5, 6 bữa gì đó). 

Khi đã quyết định (hoặc buộc) phải cho con bú thì mẹ có thể xem xét các cách sau (theo kinh nghiệm của bản thân mình). 

1. Chọn sữa phù hợp với con: Không nhất thiết phải là sữa xịn, mắc tiền mới là tốt. Tại EU, khi 1 loại sữa được cho ra đời, nó phải được kiểm tra ko biết bao nhiêu lần và cũng phải đáp ứng các yêu cầu do LUẬT đưa ra, nếu ko, nó ko bao giờ có mặt trên thị trường. Yên tâm chuyện này! Kinh nghiệm bé nhà mình, mình dùng sữa rẻ nhất tại Ý, và có nhiều bs bảo là ko nên (lý do ko biết!) nhưng ko phải bs nào cũng bảo thế, mình nói chuyện với 5 bs, 2 người ko chịu (trong đó có 1 người nói nếu bé vẫn ok, ko bị đau bụng, phát triển tốt thì cứ tiếp tục sử dụng, dù ông ấy ko có ý định khuyên bệnh nhân mình dùng brand này). còn lại 3 người kia thì đều chung ý kiến: kết cấu chính là như nhau, nếu nó dỏm thì ko bao giờ có mặt trên thị trường (trong đó 1 người đã đọc nguyên bản nghiên cứu quá trình làm sữa này và nói cô ấy hoàn toàn ko có ý kiến nào về giá trị dinh dưỡng, và trên thực tế, cô ấy cho 2 con bú hoàn toàn bằng loại sữa rẻ này. cho nên, 1 lần nữa, mình có thể khẳng định, việc sữa mắc rẻ, không phải là điều quan trọng nhất. Nên những ai không có điều kiện chạy đua với các loại sữa quảng cáo ầm ỹ mắc tiền thì cũng chả có gì phải lo lắng cả. 
2. Cách cho con bú bình: Nghĩ thì dễ, nhưng nếu mẹ biết cách cho bú, thì vẫn tốt nhất cho bé.
   *Cho bé nằm tư thế thoải mái, ko nằm hoàn toàn trên sống lưng, ko ngồi hoàn toàn, nửa nằm nửa ngồi trên tay mẹ là tốt nhất.
   *Cho bé bú chừng 5 ngụm thì dừng lại 1-2 giây rồi lại tiếp tục (vì có ai uống nước mà ực ực nguyên chai ko ngừng nghỉ hông??), em bé sơ sinh khi vài ngày tuổi cho đến hơn 3 tháng cũng chưa biết cách từ chối sữa khi no, huống chi là ngừng bú để thở lấy hơi.
   *Cho bé bú chừng nửa bình thì ngưng, dựng bé lên cho bé ợ hơi, hoặc nếu bé có dấu hiệu buồn ngủ khi bú, mang bé đi thay tã cho bé tỉnh táo rồi cho bú phần còn lại. Điều này quan trọng cho bé nào có dấu hiệu "phê" sữa, cứ bình vào miệng là ngủ, như thế bé ko có lượng dinh dưỡng cho 1 bữa, nếu thói quen tăng dần thì khi lớn lên tầm 4, 5 tháng, bình sữa là cái cách dỗ ngủ, khi ngủ phải có 1 bình sữa, và cách này làm bé khi thức giữa đêm thì cần sữa mới ngủ, và dỹ nhiên, sẽ làm hư răng của bé. *Lại phải nói thêm, nhiều người, rất nhiều người nói dù gì răgn cũng sẽ rụng, khỏi phải lo. KHÔNG ĐÚNG, có câu dạy con từ thuở còn thơ, nếu bé ko biết cách chăm sóc răng miệng từ bé, lớn lên sẽ hình thành thói quen xấu, rất rất khó chữa, và dỹ nhiên nguy cơ răng hoàn chỉnh cũng sẽ hư hỏng nếu ko được chăm sóc hợp lý và khoa học.
   *Sau khi bú xong, mẹ thay tã. Mình thường thay tã sau bữa ăn vì trong khi ăn bé thường tè và ị. ;) (cách này mình học từ y tá, tuy nhiên cách hợp lý nhất mà mình được dạy là thay tã ở giữa bữa ăn cho bé) ;) 
3. Bị táo bón vì sữa bột: Điều này khôgn hiếm 1 tý nào. Và bé béo nhà mình bị táo bón rất nặng khi mới có 5 ngày tuổi thôi. Khi đó mình không có kinh nghiệm, thấy con bé tí tẹo tèo teo bị bón mình đau lòng lắm, nhiều khi thấy con oằn người rặn mặt tím cả lại mà mình chỉ muốn khóc. Sau đó, mình có đi hỏi bác sỹ và y tá, cũng như các bà mẹ khác, kinh nghiệm của mình đơn giản như sau:
   *Pha loãng sữa, thay vì mỗi 1 muỗng bột là 30ml nước thì mình pha là 40ml nước cho mỗi muỗng, suy ra bé uống 3 muỗng bột cần 120 ml nước thay vì 90ml.
   *Tăng cường lượng nước cho bé: dẫu biết trẻ nhỏ phải 100% sữa (đặc biệt là SỮA MẸ), ko được uống nước hay trà, hay bất cứ cái gì khác. Nhưng nếu bé bị táo bón thì buộc phải cho nước, mỗi ngày là 50ml (có chỉ định của bs). Mọi người nên chú ý, khi bé táo bón, bé sẽ bỏ ăn chứ không riêng gì đau đít khi ị. Ngoài ra, nếu táo bón quá nặng, phân chặn ngay đít, bé ko xì hơi được, sẽ bị đau bụng. Rất là tội nghiệp. Thế khi nào mới gọi là bón??? Tùy nhé! có bác sỹ bảo bé ị 2 ngày 1 lần cũng Ok 4 ngày cũng Ok. TUY NHIÊN mình cho rằng phụ thuộc vào cơ chế từng cơ thể, mình biết có nhiều bé ị cách 2 ngày 1 lần, nhưng do cơ thể hoạt động như thế, phân vần mềm mượt, nhưng như bé nhà mình, nó đi ị 1 ngày đều đặn là 3, 4 lần. Nếu nguyên buổi sang cho đến 14h chiều mà ko ị nghĩa là đã bị tắc tị rồi, và dỹ nhiên nó bỏ ăn, nó chỉ ăn lại khi đã đẩy hết được phân từ bụng bự ra thôi. Do đó kinh nghiệm của trường hợp mình là khi bé ko ị vào buổi sáng là mình massage, cho ăn táo hấp chín (khi bé bắt đầu 4 tháng tuổi được cho ăn), giúp bé đi ngoài.
   *Có nhiều loại sữa làm cơ chế đi ngoài của bé khác nhau, mình dùng 2 loại trộn chung, vì loại 1 bé rất Ok, nhưng bị bón, loại 2 thì quá béo làm bé bị đầy hơi, đau khóc vật vã như là bị colic (khóc dạ đề), các bà mẹ bên đây cũng đồng ý brand đó làm con họ khóc nhiều, và hầu như ai cũng từ chối (và brand này rất mắc tiền, bs nào cũng khuyên --> 1 lần nữa khẳng định, giá tiền và ngay cả bs họ chỉ khuyên khi chưa biết cơ thể bé đáp trả thế nào với loại sữa, chứ nếu bé thử sữa rồi mà ko Ok thì bs họ cũng sẽ phải khuyên mẹ tìm loại sữa phù hợp mà thôi!). tuy nhiên, loại 2 làm bé đi phân Ok. Thế là mình mix chung 2 thứ, khi nói chuyện với 1 người quen làm ngành chăm sóc sức khỏe (healthcare) anh ấy nói về mặt kỹ thuật, họ không khuyến khích, nhưng nhìn chung, cái chính nếu bé phát triển tốt thì Ok. CÁc bà mẹ bên đây cũng có người làm như thế. Mình bản thân, không hiểu rõ về mặt dinh dưỡng, có lẽ phải nhờ chị Phương giải thích và cho lời khuyên hợp lý việc này. Riêng cá nhân mình, mình làm như thế và bé béo nhà mình ăn ngủ, ị rất rất tốt, mình vui cực kỳ luôn. ;) Hiện tại bé đã gần 8 tháng, nên mình ko còn lo lắng về việc táo bón do sữa nữa. 
 

 

Chú ý: 

• Việc pha sữa loãng cho bé không ảnh hưởn gì về mặt dinh dưỡng (dỹ nhiên nếu bé lên cân đều đặn, đi ị đều đặn). NHƯNG nếu pha sữa quá đặc ví dụ như 1 muỗng bột là cần 30ml nước thì bố mẹ cho thêm 1.5 muỗng bột thay vì 1 (vì cho rằng sữa sẽ giàu dinh dưỡng hơn) là 1 sai lầm nghiêm trọng. Do trẻ sơ sinh, hệ tiêu hóa còn rất rất non nớt, nếu cho ăn quá "nặng" cơ thể ko tiêu hóa được, sẽ làm đau bụng, ...
• Uống sữa bột làm bé mập hơn bé bú mẹ: Đúng, nhưng là MẬP PHÌ, mập không cần thiết. Nếu trẻ quá béo, thì nguy cơ lớn lên bị béo phì và các chứng bệnh khác cũng cao. Mình bản thân cho rằng nuôi con cần nhất là khỏe mạnh, sau đó là bé vui vẻ, hạnh phúc; chứ con đẹp, con mập mà bệnh hoài, hay phát triển không tốt thì để làm gì??
• Nếu trẻ bú formula được bác sỹ khuyến cáo là bé quá dư cân, mẹ có thể pha loãng sữa hơn thay vì cho bé uống quá nhiều formula. BẢn thân bé béo nhà mình khá ... béo, nên từ khi 4 tháng, thay vì uống theo công thức được khuyên trên vỏ hộp sữa thì bs của bé yêu cầu mình nên pha loảng sữa để bé ko bí lên cân quá nhiều. Mình làm như thế, và con bé nhà mình vẫn ... beo béo nhưng rõ ràng là nếu mình cho bú theo đúng liều lượng nước và bột thì nó còn béo đến đâu nữa???? hix! Mình chỉ cần con khỏe thôi! chứ nó bé quá, có biết gì đâu, mẹ cho ăn gì thì ăn đó. Nếu muốn con béo mập cho nhìn đã mắt, sau này lớn lên nó có nguy cơ béo hoặc bệnh thì mình không ham! ;(
• Cũng không nhất thiết sữa bột giúp bé mập 100%, mình có biết 3 bà mẹ bên đây, con khôgn hấp thụ sữa bột, bé ốm yếu vô cùng (mấy ngày đầu cứ nghĩ sữa ko đủ nên cho bé bú bình), Sau 2 tháng, thấy con ốm yếu, dù đã thử nhiều loại, mẹ cố cho con bú nhiều hơn, (dỹ nhiên sữa tiết nhiều hơn! VÀ lần nữa, việc cho con bú là kích sữa! ai ít sữa thì cho con bú nhiều hơn! Cũng có những lý do khác như stress, ... nhưng việc bé ngậm ty là rất quan trọng). Quay lại trường hợp trên, sau khi bé bú mẹ thì phát triển vượt bậc, to bự vô cùng. 
• Dùng sữa bột có thể làm bé dị ứng: Đúng! chính xác thế nào mình ko rõ, mình chỉ biết 1 trường hợp 1 chị bạn cho con uống sữa bột bé ko hấp thụ, giảm cân sút cân đến độ phải chạy vào SOS và bs giữ lại 3 ngày (khi bé 15 ngày tuổi), sau này bs bảo bé ko uống được sữa bột, mà phải uống sữa formula lỏng. Loại này như sữa tươi, nhưng là formula dành cho bé sơ sinh, mắc tiền lắm lắm. 1l là 3 Euro trở lên, dùng trong vòng 24 tiếng thì vất. 1 em bé 2 tháng, 1 ngày uống hơn 1 l formula (mà uống ít hơn thì cũng phải vất đi!), làm tính nhẩm, sẽ thấy bao nhiêu tiền cho đủ? ;(( Chưa kể formula không có kháng thể, và có hững nguy cơ khác như béo phì, táo bón, ...
• Sau 12 tháng, các em bé có thể uống sữa bò. YAyhoo! mình vui quá, vì tiết kiệm được tý tiền từ sữa bột hahaa!!!! ;p cũng có thể dẹp cái đống máy móc hâm sữa, và chai lọ đựng sữa được rồi. (nhà bếp chật quá, mà con bé béo lại chiếm trọn 1 góc to cho đồ đạc linh tinh xèng của nó) ;)

Nấu nui cho bé trên 7 tháng

Bé nhà mình sau 7 tháng, đã được cho ăn thêm món lentil và hôm nay, lần đầu tiên bé được nếm món pasta - nui của Ý. Như nhiều các bà mẹ khác, mình rất hồi hộp khi cho bé thử món mới, bé có thích ko? có chịu ăn ko?, có bị dị ứng không? (tuy nhiên bé nhà mình đã được cho ăn glutine - chất có trong bột mỳ, nên mình ko lo bé bị dị ứng với món nui nữa), mình chỉ tò mò bé có ăn như chim non được mớm mồi ko thôi. Và thật là vui vì con bé nhà mình đã xơi trọn 1 tô nui to đùng cùng rau củ, cá và pho mai parmesan. 

Đây là 1 món ăn rất đơn giản, và cũng như nhiều món cho trẻ con khác, mất ít thời gian chuẩn bị, lại giàu dinh dưỡng.

Nguyên liệu: 

• 2 củ khoai tây trung bình
• 1 củ cà rốt to
• 100 gr nui
• 1 củ zucchini (mướp ngọt)
• parmesan cheese
• dầu olive extra virgin
• 100 gr thịt ức gà cắt miếng thật nhỏ

Cách làm

• gọt vỏ khoai tây cà rốt, cắt miếng nhỏ
• cắt nhỏ củ zucchini

• Cho khoai tây và carot vào 1 lít nước, luộc tầm 20-25 phút cho chín mềm, cho zucchini đã được cắt nhỏ, nui, ức gà vào, nấu thêm 13 phút cho đến khi nui  mềm. 
• Để hỗn hợp nguội, dùng máy xay sinh tố xay cho nhuyễn nhừ. 
• Chia theo phần ăn (bé nhà mình 1 lần ăn 150gr). Nếu hỗn hợp quá đặc thì cho thêm tý nước cho loãng. *Mình trữ ngăn đá nên chia portion đặc, khi rã đông thì cho tý nước vào để ko phải choáng quá nhiều chỗ trong tủ đá. 
• Khi ăn: rã đông bằng microwave hoặc cho thức ăn từ tủ đá vào ngăn mát tủ lạnh 7-8 tiếng đồng hồ trước giờ ăn (mình rã đông vào ban đêm, hôm sau bé đã có thức ăn); hâm thức ăn cho nóng sốt, trộn vào hỗn hợp 1 muỗng cà phê dầu olive và 2 muỗng cà phê parmesan cheese. 

*THỨC ĂN CỦA BÉ KHÔNG ĐƯỢC NÊM THÊM MUỐI HAY ĐƯỜNG 

*Lần này nhà ko có nui nguyên cám (whole wheat), lần sau mình sẽ dùng nguyên cám để bé có chất xơ, và có lượng vitamin cao. 

*Nui mình dùng của Ý nên ko luộc riêng và chần sơ, ai dùng nui của VN thì nên luộc riêng chần nước rồi hãy cho vào nước dùng (vì nui VN sau khi luộc quá nhiều bột, nước luộc đặc quánh, nui Ý ko bị như thế). 

*Nui được làm từ bột mỳ loại tốt tại Ý có 2 nhãn hiệu (2 hiệu này rất rất lớn, phổ biến hầu hết mọi nơi, có thể tìm thấy ở VN hay Cambodia) đó là: Barilla và Voiello. Các nhãn hiệu khác dùng bột mỳ có thể bị mốc hoặc chất lượng ko đả bảo. Thông tin được cung cấp từ 1 anh bạn của mình, làm food controller cho Barilla. ;)

Dạy con nói tiếng Việt ở nước ngoài

(Đây là 1 chặng đường rất dài, có thể dài đến 18-20 năm nên những gì tôi chia sẻ ở đây chỉ là xuất phát điểm & kinh nghiệm của tôi cho đến thời điểm này)

Mặc dù chồng tôi không biết nói tiếng Việt (V), ngay từ khi chưa có con, chúng tôi đã mong con chúng tôi sau này sẽ nói được tiếng V. Khi chuẩn bị có con, tôi đã đọc rất nhiều kết quả nghiên cứu và tham khảo mọi người xung quanh (môi trường làm việc của tôi có tính quốc tế rất cao, 80% đồng nghiệp của tôi không phải là người Hà Lan (HL)), tôi lại càng chắc chắn là tôi sẽ làm tất cả để dạy con tôi nói tiếng V. Mục tiêu của tôi chỉ dừng lại ở mức nghe nói thôi, chứ tôi không yêu cầu đọc viết.

Lợi ích của việc nuôi con bằng 2 (hay thậm chí 3, tối đa là 6) ngôn ngữ thì chắc là tôi không cần phải liệt kê ra. Có điều, tôi chủ tâm chọn tiếng V chứ không phải tiếng Anh (A). Mặc dù nếu dùng tiếng A thì sẽ dễ dàng hơn:

-      Cả 2 vợ chồng đều giao tiếp được bằng tiếng A (môi trường làm việc của tôi, như đã nói, tính quốc tế cao, nên tôi sử dụng tiếng Anh hằng ngày. Còn chồng tôi, như mọi người HL khác, nói tiếng A khá tốt và thậm chí, hơn nhiều người HL khác, chồng tôi không nói tiếng Anh bằng giọng HL)

-      Sách truyện, đồ chơi, phim ảnh tiếng A thì dễ tìm vô cùng

-      Điều kiện thực hành nhiều

-      Tính ứng dụng cao (cái này hiển nhiên).

Nhưng tôi vẫn chọn tiếng V vì:

-      Tiếng A không phải là tiếng mẹ đẻ của tôi, tôi phát âm không chuẩn, tôi không nói hay dùng từ như người bản xứ nên mặc dù câu tôi nói đúng ngữ pháp, rõ nghĩa, mọi người vẫn nhận ra là tôi chưa từng sống ở nơi nào nói tiếng A. Tôi không muốn con tôi sau này nói tiếng Anh có lỗi như tôi (mặc dù giao tiếp thông thường và làm việc chuyên môn thì chẳng có vấn đề gì)

-      Sau này trong trường thế nào các cháu cũng được học tiếng A

-      Quan trọng nhất là tôi muốn khi các cháu về VN, các cháu có thể nghe hiểu mọi người (nhất là ông bà ngoại) nói gì & có thể giao tiếp thông thường. Đó là 1 trong những yếu tố quan trọng nhất để tạo mối dây liên hệ giữa các cháu và VN. Nếu sau này các cháu muốn tìm hiểu thêm về quê mẹ thì ít ra cái cơ bản nhất là ngôn ngữ, các cháu đã có căn bản.

Khó khăn:

-      Mẹ là người duy nhất nói tiếng V

-      Tiếng V và tiếng HL khác hẳn nhau.

Tôi đã (đang và sẽ) làm như thế nào:

-      Tôi LUÔN LUÔN nói chuyện với con bằng tiếng V. Ngay cả khi cháu nói với tôi bằng tiếng HL

-      Trong cuộc nói chuyện có người khác, ví dụ như ba cháu, hay ông bà nội, tôi nói với cháu bằng tiếng HL trước, sau đó nói lại 1 lần nữa bằng tiếng V

-      Bên cạnh đó, ba cháu hay khuyến khích cháu nói tiếng V bằng cách nhờ cháu dịch lại những gì mẹ nói hay hỏi cháu cách nói câu này câu kia bằng tiếng V thế nào. Cháu rất thích cái viễn cảnh là “sau này về VN, con sẽ làm phiên dịch cho ba nhé” – bằng cách này chúng tôi tạo cho cháu niềm vui & giúp cháu có động lực nói tiếng V

Kết quả trước mắt:

-      NL có thể hiểu hầu hết những gì tôi nói. Cách đây khoảng 1 năm cháu hiểu toàn bộ những gì tôi nói không cần tôi phải giải thích gì cả. Nhưng hiện giờ thỉnh thoảng cháu phải hỏi “mẹ nói gì?” hay hỏi tôi từ đó nghĩa là gì. Lý do: những cuộc nói chuyện của chúng tôi càng ngày càng trở nên phức tạp hơn. Ngay cả trong tiếng HL, cháu thỉnh thoảng vẫn phải hỏi “từ đó nghĩa là gì” chứ không riêng gì tiếng V

-      Gọi điện về VN cháu có thể hỏi thăm ông bà “bà/ông ngoại có khỏe không?” hay “P (em họ cháu) đang làm gì đó?”. Có thể trả lời câu hỏi đơn giản của ông bà.

-      Càng ngày càng chịu khó nói tiếng V với mẹ hơn, mặc dù biết là mẹ hiểu tiếng HL nhưng vì “mẹ thích NL nói tiếng V với mẹ hơn” nên con chịu khó hơn.

-      Khi ở nhà 3 mẹ con với nhau, NL cũng nói tiếng  V với em AN

-      Thậm chí NL còn dạy ông bà nội một số từ tiếng V thông dụng, trong đó có từ “nước cam” – từ này đã thay thế từ “sinaasappelsap” trong gia đình ông bà nội :D

-      Tiếng HL của NL hoàn toàn không bị ảnh hưởng gì, thậm chí cháu còn được cô ở trường khen là nói tốt. Tiếng V thì hơi lơ lớ (theo kiểu người nước ngoài nói tiếng V) vì cháu nói dấu không rõ như tôi nói nhưng mọi người nghe vẫn hiểu được dễ dàng.

Tôi luôn nhận được sự khen ngợi & khuyến khích từ mọi người khi biết tôi quyết tâm dạy cháu nói tiếng Việt nên tôi lại càng cảm thấy có động lực hơn. Ngoài ra, cảm xúc nghe con gọi “mẹ ơi” khác hẳn khi con gọi “mama” :D

"Sinh con rồi mới sinh cha"...

Đối với chúng tôi, quyết định có con là một quyết định "ích kỷ". Tôi dùng từ "ích kỷ" vì đó là quyết định 1 chiều trong một mối quan hệ 2 chiều: phụ/mẫu - tử: chúng tôi đã không "hỏi" các con của mình liệu chúng có muốn có mặt trên cõi đời này hay liệu chúng có muốn chúng tôi là cha mẹ của chúng không...

Chính từ xuất phát điểm đó, tôi luôn xem con cái là báu vật, là món quà vô giá mà mẹ thiên nhiên đã dành riêng cho mình. Chăm sóc con cái là niềm vui, là hạnh phúc tức thì chứ không phải là sự đầu tư cho tương lai. Tôi không xem con cái là chỗ dựa về già của mình. Tôi cũng không hy sinh cuộc đời tôi cho con cái mà chúng tôi sẽ đồng hành cùng nhau. Vì tôi e rằng, khi tôi hy sinh (cho đi quá nhiều) thì tự động tôi sẽ trông chờ sự đáp trả - "báo hiếu". Đó là điều tôi không muốn. Tôi muốn mối quan hệ mẹ con của tôi được trong sáng, không "toan tính" về lâu dài. Chính vì vậy, trong quá trình học làm mẹ, mục tiêu của tôi là con tôi khỏe, con tôi vui. Tôi không so sánh con tôi với con của bạn tôi, vì con tôi không phải là công cụ để tôi được "hơn" người khác.

Làm mẹ, tôi hy vọng tôi đủ sức nuôi con thành người tử tế và biết yêu thương, trân trọng bản thân. Tôi mong các cháu tự tin và được sống để thực hiện ước mơ của mình chứ không phải để thực hiện những ước mơ (không thành) của chúng tôi. Các con tôi đã không được quyền tự chọn bộ gen của chính mình và phải sống với nó cho đến tận cuối đời, thì tôi càng không có quyền "đòi hỏi" hay "kỳ vọng" vào các cháu. Tôi thấp bé thì tôi không thể nào mong con tôi thành siêu mẫu chân dài. Hay tôi làng nhàng bậc trung thì tôi không thể kỳ vọng con tôi phải thông minh xuất chúng. Nhưng tôi có thể làm hết sức mình để mang lại niềm vui cho con tôi. Tôi có thể giúp con tôi chấp nhận những hạn chế, phát huy những điểm mạnh của mình, và yêu thương cuộc sống. Vì bản thân cuộc sống, trong mắt tôi, rất đẹp!

Tôi viết ra những dòng này chỉ để chia sẻ quan điểm của tôi trong việc nuôi dạy con. Tôi không có ý định phê phán hay chỉ trích bất cứ quan điểm trái chiều nào. Tôi là tín đồ của tự do - tự do ngôn luận, tự do trong suy nghĩ, tự do trong sự lựa chọn, và tự do trong cách sống (miễn là không làm hại người khác & gây tổn thất tối thiểu cho môi trường thiên nhiên :D). Tôi yêu quý tự do của bản thân tôi nên tôi rất tôn trọng tự do của người khác.

(cảm ơn em đã yêu cầu chị giữ lại bài này!)